Soạn văn lớp 9 Kim – Kiều gặp gỡ KNTT

Khoảnh khắc Kim – Kiều gặp gỡ trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du không chỉ là một điểm nhấn của tác phẩm mà còn là cơ hội để học sinh lớp 9 khám phá sâu sắc về những giá trị nhân văn và tài năng xử sự qua nhân vật Kiều. Hãy cùng soạn và phân tích để hiểu hơn về bản lĩnh và khát vọng của Kiều trong cuộc đời.

Trước khi đọc

Câu 1 trang 67 sgk Ngữ văn lớp 9

Một tác phẩm văn học kể về một mối tình để lại ấn tượng đẹp cho em là “Truyện Kiều” của Nguyễn Du. Câu chuyện xoay quanh mối tình đầy bi kịch giữa Thúy Kiều và Kim Trọng, hai con người với tình yêu chân thành và sâu sắc nhưng gặp nhiều trắc trở. Dù trải qua nhiều gian truân và đau khổ, Thúy Kiều luôn giữ vững tình yêu dành cho Kim Trọng.

Tình yêu của họ không chỉ là tình yêu đôi lứa mà còn là biểu tượng của lòng nhân ái và sự hy sinh cao cả. Mặc dù không thể đến với nhau, tình yêu của Thúy Kiều và Kim Trọng vẫn là một câu chuyện cảm động, vượt lên trên mọi rào cản và sóng gió của cuộc đời. Tác phẩm đã để lại trong em những cảm xúc sâu lắng về tình yêu và lòng bao dung.

Đọc văn bản

Câu 1 trang 67 sgk Ngữ văn lớp 9

Kim Trọng xuất hiện trong tình huống gặp gỡ chị em Thúy Kiều tại mộ Đạm Tiên.

Hình ảnh Kim Trọng hiện lên với vẻ:

• Xuất thân từ gia đình giàu có, có tài năng xuất chúng.
• Văn chương uyên bác, tính cách thông minh và trời phú.
• Dáng vẻ thanh lịch và phong thái vượt trội.
• Phong nhã khiêm nhường và luôn toát ra sự hào hoa.

Sự xuất hiện của Kim Trọng đã làm nảy sinh tình cảm ở Thúy Kiều, mở đầu cho câu chuyện tình yêu giữa Kim Trọng và Thúy Kiều.

Câu 2 trang 68 sgk Ngữ văn lớp 9

Từ ngữ và hình ảnh diễn tả cảm xúc, tâm trạng của Thúy Kiều:

• Ngại ngùng.
• Bối rối.
• Một mình nặng ngắm bóng nga.
• Nỗi xa bời bời.
• Tình trong như đã mặt ngoài còn e.

Từ ngữ và hình ảnh diễn tả cảm xúc, tâm trạng của Kim Trọng:

• Tình trong như đã mặt ngoài còn e.
• Chập chờn cơn tỉnh cơn mê.
• Rốn ngồi chẳng tiện dứt về chỉn khôn.
• Cơn buồn.
• Khách đà lên ngựa người còn nghé theo.

Từ ngữ và hình ảnh diễn tả cảm xúc, tâm trạng của Thúy Vân:

• Ngại ngùng.
• Tình trong như đã mặt ngoài còn e.

Câu 3 trang 68 sgk Ngữ văn lớp 9

Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ mang màu sắc tươi sáng, tràn đầy sức sống nhưng cũng không thiếu vẻ yên bình và tĩnh lặng. Điều này được thể hiện qua các hình ảnh như “bên cầu tơ liễu,” “giọt sương,” “mặt trời gác núi,” và “chiêng đà thu không.”

Ngoài ra, bài thơ còn vẽ nên một bức tranh đêm trăng đầy thơ mộng và trữ tình, qua những hình ảnh như “dưới cầu nước chảy,” “gương nga,” và “bóng nga.”

Không chỉ là một bức tranh thiên nhiên đẹp tựa tranh thủy mặc, bức tranh ấy còn chứa đựng nỗi nhớ nhung của Thúy Kiều đối với Kim Trọng, thể hiện qua hình ảnh Thúy Kiều ngắm trăng trong đêm.

Câu 4 trang 69 sgk Ngữ văn lớp 9

Lời của nhân vật: Là những câu thơ than thở của Thúy Kiều như: “Người mà đến thế thì thôi,/ Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi!/ Người đâu gặp gỡ làm chi,/ Trăm năm biết có duyên gì hay không?”. Những lời này trực tiếp thể hiện suy nghĩ, tâm trạng và cảm xúc của nhân vật.

Lời của người kể chuyện: Bao gồm toàn bộ các câu thơ còn lại trong bài. Lời của người kể chuyện có vai trò giới thiệu các nhân vật, dẫn dắt câu chuyện, và thỉnh thoảng đưa ra nhận xét về suy nghĩ cũng như tâm trạng của các nhân vật.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 70 sgk Ngữ văn lớp 9

Trong đoạn trích có các nhân vật: Kim Trọng, Thúy Vân, Thúy Kiều và chàng Vương.

Đoạn trích thuật lại việc Kim Trọng tình cờ gặp chị em Thúy Kiều tại mộ Đạm Tiên, từ đó nảy sinh tình cảm yêu thương và quyến luyến. Đồng thời, đoạn trích cũng miêu tả tâm trạng Thúy Kiều khi trở về nhà, mang theo nỗi tương tư và “ngổn ngang trăm mối”.

Câu 2 trang 70 sgk Ngữ văn lớp 9

Trong mười hai dòng thơ đầu, tác giả (người kể chuyện) đã giới thiệu và miêu tả nhân vật Kim Trọng.

Qua đó, ta có thể hình dung rằng Kim Trọng là người:

• Thuộc dòng dõi quý tộc, xuất thân từ một gia đình trâm anh thế phiệt.
• Tướng mạo hào hoa, thanh lịch, tuấn tú và rạng rỡ.
• Sở hữu tài năng văn chương xuất chúng, thông minh vượt trội.
• Là người phong nhã, lịch sự trong cư xử và đầy tinh thần hào hiệp.

=> Kim Trọng là một con người hoàn hảo về mọi mặt.

Câu 3 trang 70 sgk Ngữ văn lớp 9

Trong mười hai dòng thơ tiếp theo, Nguyễn Du đã miêu tả sâu sắc cảm xúc và tâm trạng của các nhân vật Kim Trọng, Thúy Kiều và Thúy Vân.

Phân tích từ ngữ tiêu biểu:

• Từ “đã” trong cụm “tình trong như đã” cho thấy sự yêu mến và ấn tượng sâu sắc mà các nhân vật dành cho nhau. Tuy nhiên, tình cảm này chỉ mới tồn tại trong lòng, chưa được biểu lộ ra ngoài.
• Từ “e” trong cụm “mặt ngoài còn e” miêu tả sự e ngại, ngượng ngùng, và không tự nhiên giữa ba người. Đây cũng có thể là sự e dè của Thúy Kiều khi vừa có cảm tình với Kim Trọng, vừa lo lắng về những suy nghĩ trong lòng.
• Từ “chập chờn” thể hiện trạng thái tinh thần bối rối, lúc tỉnh lúc mơ của nhân vật, do không xác định được cảm xúc rõ ràng.

Xem thêm: “Soạn văn lớp 9 TH đọc: Nỗi sầu oán của người cung nữ – KNTT”.

Câu 4 trang 70 sgk Ngữ văn lớp 9

a, Phân tích đặc điểm của bức tranh thiên nhiên:

Thời gian: Từ chiều tối đến đêm khuya.

Không gian: Không gian đêm trăng thanh tĩnh, yên bình và thơ mộng, cảnh trăng được quan sát từ căn phòng của Thúy Kiều.

Sự vật:

Mặt trăng là điểm nhấn nổi bật trong mười bốn câu thơ này. Hình ảnh trăng được miêu tả rất sinh động và thơ mộng, mang tâm trạng của Thúy Kiều: “Gương nga chênh chếch dòm song,/ Vàng gieo ngấn nước cây lồng bóng sân.” Trăng như được nhân hóa, có hành động “chênh chếch dòm song” giống như Kiều đang dõi theo Kim Trọng. Ánh trăng tỏa sáng vàng nhẹ, phủ lên toàn bộ bức tranh đêm khuya.

Mặt trời gác núi tượng trưng cho hoàng hôn, đồng thời báo hiệu thời điểm Kiều phải tạm biệt Kim Trọng.

Giọt sương treo trên cành xuân là hình ảnh đầy thơ mộng, giọt sương như nặng trĩu tâm tư của Thúy Kiều, khiến nàng suy tư và nặng lòng.

Cây hải đường nghiêng mình về phía nhà hàng xóm như muốn gửi gắm tâm tư của mình đến người yêu ở xa.

Miêu tả hình ảnh ấy, tác giả muốn thể hiện các tâm trạng của Thúy Kiều:

• Tình cảm yêu thương, bồi hồi, nhớ nhung dành cho chàng Kim.
• Một nỗi buồn nhẹ nhàng khi phải tạm xa Kim Trọng.
• Sự băn khoăn, trăn trở và nỗi lòng nặng trĩu.

b, Phân tích lời kể và lời nhân vật:

Lời nhân vật:

• “Người mà đến thế thì thôi,/ Đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi!/ Người đâu gặp gỡ làm chi,/ Trăm năm biết có duyên gì hay không?”

Lời người kể chuyện:

• Toàn bộ các câu thơ còn lại.

Đặc điểm của lời nhân vật:

• Lời của nhân vật thể hiện dưới dạng độc thoại, nhân vật tự nói với chính mình.
• Lời của nhân vật được đánh dấu bằng ngoặc kép sau dấu hai chấm. Trước khi nhân vật nói, có một câu dẫn giải thích cảm xúc của họ. Khi nhân vật dứt lời, không có sự đối đáp. Nội dung thể hiện những tâm tư sâu kín bên trong.

c, Tâm trạng và cảm xúc của nhân vật trong lời nói:

• Sự rối bời và lo lắng về mối quan hệ tình cảm với Kim Trọng.
• Băn khoăn về việc liệu hai người có thể đến với nhau.
• Hy vọng rằng tình yêu của mình sẽ có một kết quả tốt đẹp.

Câu 5 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 9

Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ: Nguyễn Du đã sử dụng ngôn ngữ uyển chuyển, tinh tế để miêu tả tâm trạng và cảm xúc của nhân vật. Từ ngữ được chọn lọc kỹ lưỡng, tạo nên những hình ảnh sống động và gợi cảm.

Nghệ thuật xây dựng nhân vật: Nhân vật Kim Trọng được khắc họa với vẻ ngoài tuấn tú, nho nhã, Thúy Kiều hiện lên với sự dịu dàng, e lệ và những mối tình cảm phức tạp, còn Thúy Vân thì hồn nhiên, trong sáng. Các nhân vật đều có sự phát triển tâm lý sâu sắc và rõ ràng.

Câu 6 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 9

Chủ đề của đoạn trích: Tình yêu trong sáng và gắn bó sâu sắc của Thúy Kiều dành cho Kim Trọng.

Nhận xét về tư tưởng và tình cảm của tác giả:

Nguyễn Du tôn vinh tình yêu đôi lứa, đặc biệt là tình cảm chân thành và sâu sắc của người phụ nữ.

Đây là một tư tưởng rất tiến bộ trong thời đại bấy giờ, đề cao vai trò và giá trị của người phụ nữ trong xã hội và gia đình.

Nguyễn Du thể hiện sự cảm thông và quý trọng đối với phụ nữ, mong muốn họ có thể làm chủ cuộc đời mình.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) phân tích 2 – 4 dòng thơ miêu tả thiên nhiên mà em cho là đặc sắc trong đoạn trích Kim – Kiều gặp gỡ.

Trong đoạn trích “Kim – Kiều gặp gỡ,” những câu thơ miêu tả thiên nhiên thể hiện một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp và trữ tình. Điển hình là các câu: “Bóng trăng đã xế, hoa cúc đã tàn,” hay “Gương nga chênh chếch dòm song,”. Cảnh đêm trăng yên bình và lãng mạn, trăng lặng lẽ chiếu sáng cảnh vật như thể dõi theo những suy tư, tình cảm của con người. Những hình ảnh này không chỉ tạo nên bối cảnh thơ mộng cho cuộc gặp gỡ mà còn phản ánh tâm trạng bồi hồi, ngập tràn tình cảm của Thúy Kiều. Cảnh trăng và bóng hoa cúc héo tàn còn gợi nhắc sự ngắn ngủi của thời gian, làm nổi bật thêm nỗi lo âu và mong muốn của Kiều về mối tình với Kim Trọng. Từ đó, thiên nhiên trở thành một phần không thể thiếu trong việc thể hiện tình cảm và tâm trạng của nhân vật.