Soạn văn lớp 7 Thuỷ tiên tháng Một – KNTT tập 2

Bạn có cảm nhận được những thay đổi bất thường của thời tiết xung quanh mình? Hãy cùng lật mở trang sách Ngữ văn 7, tập 2, bộ Kết nối tri thức và đi vào từng câu chữ của bài “Thủy tiên tháng Một” để tìm lời giải đáp, đồng thời soạn bài để nắm vững kiến thức nhé.

Thuỷ tiên tháng Một

Trước khi đọc

Câu 1 trang 78 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Câu nói “Thời tiết bây giờ khó lường thật!” không chỉ đơn thuần là một lời nhận xét về thời tiết, mà còn phản ánh tâm trạng lo âu, bất an của con người trước những biến đổi khó lường của tự nhiên, trước những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đến cuộc sống, sức khỏe, kinh tế và tương lai của chính mình.

Câu 2 trang 78 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Một nghiên cứu đáng báo động từ Đại học East Anglia (UEA) cảnh báo rằng, nếu không hành động khẩn cấp để ngăn chặn biến đổi khí hậu, hơn một nửa số loài thực vật và một phần ba số loài động vật phổ biến trên Trái Đất có nguy cơ đối mặt với thảm họa tuyệt chủng trong thế kỷ này. Công bố trên tạp chí Nature Climate Change ngày 12/5, nghiên cứu đã khảo sát 50.000 loài sinh vật phổ biến, phân bố rộng khắp toàn cầu và đưa ra kết luận ảm đạm: đến năm 2080, một nửa số loài thực vật và một phần ba số loài động vật sẽ mất đi hơn 50% môi trường sống nếu tình trạng nóng lên toàn cầu không được kiểm soát.

Hậu quả trực tiếp là sự thu hẹp đáng kể phạm vi địa lý sinh sống của các loài, kéo theo sự sụt giảm nghiêm trọng về đa dạng sinh học trên phạm vi toàn cầu. Nghiên cứu nhấn mạnh thực vật, bò sát và đặc biệt là động vật lưỡng cư sẽ chịu tổn thương nặng nề nhất. Các khu vực được dự báo sẽ chứng kiến sự biến mất gần như hoàn toàn các loài động thực vật là vùng phụ Sahara Châu Phi, Trung Mỹ, Amazon và Australia. Bên cạnh đó, Bắc Phi, Trung Á và Tây Nam châu Âu cũng được dự báo sẽ mất đi một lượng lớn các loài thực vật.

Tóm lại, nghiên cứu của UEA là một lời cảnh tỉnh cấp thiết, cho thấy biến đổi khí hậu đang đẩy nhiều loài sinh vật đến bờ vực tuyệt chủng, gây ra những hậu quả khôn lường cho hệ sinh thái toàn cầu.

Đọc văn bản

Câu 1 trang 78 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Hiện tượng Trái Đất nóng lên.

Sự bất thường của khí hậu toàn cầu.

Câu 2 trang 79 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Những bông hoa thủy tiên ở Bet-the-xđa, bang Maryland, thông thường nở vào tháng Ba, nhưng năm nay lại nở sớm từ đầu tháng Một, là một sự bất thường.

Câu 3 trang 79 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Sự gia tăng nhiệt độ trung bình và hiện tượng Trái Đất nóng lên làm tăng tốc độ bốc hơi.

Kết quả:

• Những khu vực vốn khô hạn tự nhiên sẽ trở nên khô hơn.
• Tốc độ bốc hơi nước tăng, khiến lượng hơi nước trong không khí cao hơn. Điều này làm cho những khu vực gần các vùng nước lớn, nơi thường có mưa nhiều, trở nên ẩm ướt hơn.

Câu 4 trang 80 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Đây là một sự nhầm lẫn vì:

• Cụm từ này tạo cảm giác về một quá trình đồng nhất, xảy ra từ từ và chỉ nhấn mạnh đến yếu tố nhiệt độ, khiến nó trở nên bình thường, không đáng lo ngại.
• Thực tế, biến đổi khí hậu diễn ra không đồng đều trên các khu vực địa lý, nhanh hơn rất nhiều so với sự thay đổi tự nhiên trong lịch sử, và vượt xa khả năng thích nghi của hệ sinh thái cũng như xã hội loài người.
• Tác động của hiện tượng này chủ yếu là tiêu cực đối với đời sống con người.

Câu 5 trang 81 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Ví dụ về cách trình bày đoạn trích dẫn dài:

• Trang CNN.com (ngày 7/8/2007) giới thiệu một báo cáo do Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) thuộc Liên Hợp Quốc công bố.

Câu 6 trang 81 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng và tiếp diễn đến mùa hè năm 2008.

• Lượng mưa lớn chưa từng có ở bang Iowa khiến sông Cedar tràn bờ, gây lụt ở trung tâm thành phố Cedar Rapids.
• Mực nước sông vượt mức bình thường tới 9,1m.

Xem thêm: TH đọc: Câu chuyện về con đường trang 74 – KNTT tập 2 lớp 7

Sau khi đọc

Câu 1 trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Tìm trong văn bản một cụm từ tóm lược nội dung chính mà tác giả muốn truyền tải:

• “Sự bất thường của Trái Đất”

Câu 2 trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Nhan đề của văn bản mang đến cho em những ấn tượng và suy nghĩ gì?

• Em cảm thấy nhan đề “Thủy tiên tháng Một” thật thú vị và gây tò mò. Ban đầu, em nghĩ bài viết sẽ nói về loài hoa Thủy Tiên, nhưng hóa ra nội dung lại xoay quanh những bất thường của khí hậu.

Câu 3 trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Tác giả đã làm rõ “sự bất thường của Trái Đất” thông qua các bằng chứng sau:

• Nhiệt độ trung bình Trái Đất tăng lên, dẫn đến các hiện tượng thời tiết bất thường như: nắng nóng, hạn hán, bão, lũ xảy ra với tần suất và cường độ lớn hơn.
• Những bông hoa thủy tiên ở Bet-the-xđa, bang Maryland, thường nở vào tháng Ba, nhưng năm nay lại nở sớm từ đầu tháng Một, chứng minh sự bất thường của khí hậu.

Dựa trên kinh nghiệm cá nhân, em có thể bổ sung thêm một số bằng chứng cho vấn đề này:

• Tần suất và cường độ của các đợt nắng nóng cực kỳ khắc nghiệt ngày càng gia tăng.
• Lượng mưa trong năm nay lớn hơn so với các năm trước.
• Các hiện tượng hạn hán đang diễn ra ngày càng nhiều và kéo dài hơn.

Câu 4 trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Theo em, trong văn bản, đoạn văn thể hiện rõ mối quan hệ nhân quả giữa các sự kiện thuộc loại “biến đổi cực đoan của thời tiết”:

• Đoạn văn thứ hai: Từ “Sự bất thường của Trái Đất” đến “trong sân nhà tôi”.

Em xác định như vậy vì:

• Đoạn văn chỉ ra nguyên nhân: nhiệt độ trung bình Trái Đất tăng lên.
• Kết quả: Các hiện tượng thời tiết bất thường trở nên dữ dội hơn, như bão, lũ, mưa, cháy rừng,…

Câu 5 trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Dấu hiệu cho thấy tác giả đã sử dụng nhiều tài liệu tham khảo có giá trị khi viết văn bản này:

• Trang CNN.com giới thiệu một báo cáo do Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) công bố.
• Tập phim Thoai-lai Dôn…

Câu 6 trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Tác giả đã đưa vào văn bản một loạt số liệu đáng chú ý:

• 23.000 ngôi nhà được xây dựng bằng gạch đất.
• Ít nhất 62 người thiệt mạng.
• Sóng cao tới 4,6 mét.
• 68 hòn đảo của Maldives.
• Nhiệt độ giảm xuống -22°C.
• Tuyết rơi dày 25cm.
• …

Việc sử dụng các số liệu này có ý nghĩa lớn trong việc minh chứng cho những hậu quả nghiêm trọng của hiện tượng Trái Đất nóng lên.

Câu 7 trang 82 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Em cảm thấy lo ngại trước những tác động tiêu cực mà sự nóng lên bất thường của Trái Đất có thể gây ra.

Em càng yêu quý và trân trọng hành tinh này hơn, và tự nhủ sẽ luôn cố gắng bảo vệ và đóng góp phần nhỏ của mình để bảo vệ ngôi nhà chung Trái Đất.

Viết kết nối với đọc 

Hãy viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) trình bày hiểu biết và suy nghĩ của em về tác động của biến đổi khí hậu ở vùng miền em đang sống.

Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng mạnh mẽ đến vùng đất tôi đang sinh sống. Nhiệt độ trung bình ngày càng tăng cao, dẫn đến những đợt nắng nóng gay gắt kéo dài, làm cho mùa màng khó khăn hơn. Hạn hán trở nên thường xuyên hơn, ảnh hưởng lớn đến nguồn nước và sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, những trận mưa lớn đột ngột gây ngập úng, làm hư hại cơ sở hạ tầng và gây khó khăn cho người dân trong việc sinh hoạt. Tất cả những thay đổi này không chỉ làm đảo lộn cuộc sống của người dân mà còn đe dọa đến sự phát triển bền vững của vùng đất. Vì vậy, mỗi người chúng ta cần có trách nhiệm bảo vệ môi trường, giảm thiểu những tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu để bảo vệ tương lai cho thế hệ sau.