Soạn văn lớp 7 Nói với con – KNTT tập 2

Bài soạn văn lớp 7 cho bài Nói với con theo chương trình sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống, tập 2. Tác phẩm không chỉ truyền tải những thông điệp sâu sắc về tình yêu thương gia đình mà còn nhấn mạnh giá trị của cội nguồn và nghị lực sống. Hãy cùng tìm hiểu và phân tích bài thơ để cảm nhận những bài học ý nghĩa mà nhà thơ Y Phương muốn gửi gắm.

Nói với con

Câu 1 trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Thơ là phương tiện biểu đạt cảm xúc, đồng thời là cách giao tiếp mang tính nghệ thuật. Trong bài Nói với con, chủ thể chính là “cha” và đối tượng được nhắn nhủ trực tiếp là “con”. Tuy nhiên, với tư cách một tác phẩm nghệ thuật, bài thơ còn đóng vai trò như một cuộc đối thoại với độc giả, mời gọi họ chia sẻ và đồng cảm sâu sắc với những ý nghĩa và thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.

Câu 2 trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Qua những lời tâm tình và nhắn nhủ, người cha mong con ghi nhớ:

• Tình yêu thương và sự hy sinh của cha mẹ, của gia đình.
• Niềm tự hào và tình yêu quê hương, nơi chốn đã nuôi dưỡng con.
• Những phẩm chất đáng trân trọng của những con người quê hương – những “người đồng minh” giàu nghị lực.
• Giữ gìn nhân cách, sống có bản lĩnh để xứng đáng là người con của quê hương thân yêu.

Câu 3 trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Mối quan hệ giữa “con” và gia đình: Đây là mối liên hệ tự nhiên, gắn bó và vô cùng sâu sắc. Con được cha mẹ sinh thành, yêu thương, che chở và nuôi nấng. Những bước đi đầu đời, những âm thanh đầu tiên của con mang lại niềm hạnh phúc tràn đầy cho cha mẹ (Một bước chạm tiếng nói/ Hai bước tới tiếng cười). Trong hành trình trưởng thành của con, cha mẹ luôn đồng hành, dìu dắt và đặt trọn niềm hi vọng qua từng ánh nhìn, từng lời dặn dò (Lên đường Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con).

Mối quan hệ giữa “con” và quê hương: Quê hương không chỉ là nơi chôn rau cắt rốn mà còn là nơi nuôi dưỡng ý chí, tâm hồn và bản lĩnh của con (Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát; Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng: Còn quê hương thì làm phong tục). Hơn thế, quê hương là nơi có những con người mẫu mực, là tấm gương sáng để con học tập và vững vàng trưởng thành.

Câu 4 trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Thông qua những lời tâm tình với con, người cha (chủ thể trữ tình) mong con cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống mạnh mẽ, kiên cường của “người đồng mình.” Vẻ đẹp ấy được thể hiện qua nhiều khía cạnh:

• Những con người giàu tài hoa, lãng mạn và có đời sống tinh thần phong phú (Người đồng mình yêu lắm con ơi/ Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát).
• Những con người mang trong mình ý chí và nghị lực phi thường (Người đồng mình thương lắm con ơi/ Cao đo nỗi buồn/ Xa nuôi chí lớn).
• Những con người giản dị, mộc mạc nhưng luôn giữ được phẩm chất và cốt cách cao đẹp (Người đồng mình thô sơ da thịt/ Chẳng mấy ai nhỏ bé đầu con).
• Những con người cần cù, chịu khó, luôn gắn bó với quê hương và hết lòng vun đắp cho mảnh đất nơi mình sinh ra (Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/ Sống trong thung không chê thung nghèo đói/ Sống như sông như suối/ Lên thác xuống ghềnh/ Không lo cực nhọc; Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương).

→ Trong hành trình trưởng thành, người cha mong con luôn thấu hiểu, yêu thương và tự hào về “người đồng mình,” đồng thời sống với một phẩm chất cao đẹp, để xứng đáng là một người con của quê hương, xứ sở.

Câu 5 trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Dùng các kiểu câu có cấu trúc giống nhau:

Ví dụ: “Người đồng mình yêu lắm con ơi/ Người đồng mình thương lắm con ơi” hoặc “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh/ Sống trong thung không chê thung nghèo đói.”

→ Tạo nên nhịp điệu riêng, nhấn mạnh cảm xúc của chủ thể trữ tình và đặc điểm của đối tượng được miêu tả.

Cách nói cụ thể, hình tượng:

Ví dụ: “Một bước chạm tiếng nói/ Hai bước tới tiếng cười” hoặc “Đan lờ cài nan hoa/ Vách nhà ken câu hát.”

→ Thể hiện cảm xúc, suy nghĩ sinh động, cụ thể và giàu tính trực quan.

Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị:

Ví dụ: “Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn/ Người đồng mình thô sơ da thịt” hoặc “Con ơi tuy thô sơ da thịt.”

→ Thể hiện sự chân chất, gần gũi, đồng thời truyền tải tình cảm sâu sắc của cha dành cho con và niềm tự hào về quê hương.

Xem thêm: Soạn văn lớp 7 Thực hành tiếng Việt trang 64 – KNTT tập 2