Soạn văn lớp 9 Tự tình (bài 2) – KNTT

Bài “Tự tình (bài 2)” của Hồ Xuân Hương là một tuyệt phẩm thơ Nôm, nổi bật với sự tinh tế và sâu sắc trong cách biểu đạt cảm xúc cá nhân. Qua bài học này, học sinh lớp 9 sẽ được khám phá những tầng ý nghĩa phong phú và độc đáo của bài thơ, cũng như cảm nhận sâu sắc về tâm hồn phụ nữ qua ngòi bút tài hoa của nhà thơ. Bài “Tự tình (bài 2)” không chỉ là một bài học ngữ văn mà còn là cơ hội để các em học sinh thấu hiểu và trân trọng giá trị văn hóa Việt Nam.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 77 sgk Ngữ văn lớp 9

Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.

Đề tài: Người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

Bố cục bài thơ: 2 phần:

• Phần 1: 6 câu thơ đầu – Miêu tả hình ảnh thiên nhiên mang đậm cảm xúc buồn bã và tủi thân của nhân vật.
• Phần 2: 2 câu thơ cuối – Thể hiện sự khao khát hạnh phúc và ý chí không chấp nhận khuất phục trước số phận của cuộc đời.

Câu 2 trang 77 sgk Ngữ văn lớp 9

Hai câu đề miêu tả thời điểm buổi sáng sớm và không gian trên đỉnh núi cao.

Hai câu này cũng gợi lên tâm trạng “oán hận” và sự trăn trở, đau khổ của người con gái sau một đêm dài suy tư về số phận và tình duyên của mình.

Câu 3 trang 77 sgk Ngữ văn lớp 9

Hai câu thực diễn tả nỗi sầu não, tủi hờn, đau khổ và cảm giác cô đơn sâu sắc.

Hai câu luận bộc lộ nỗi tủi nhục và trách móc số phận vì tình duyên trắc trở.

Tham khảo bài viết: “Soạn văn lớp 9 Thực hành tiếng Việt trang 75 – KNTT”.

Câu 4 trang 77 sgk Ngữ văn lớp 9

Sự chuyển biến cảm xúc của bài thơ trong hai câu kết được thể hiện rõ ràng. Ban đầu, Hồ Xuân Hương tỏ ra giận dữ và trách móc “tài tử văn nhân ai đó tá” vì đã để bà rơi vào cảnh “mõm mòm.” Tuy nhiên, ngay sau đó, bà khẳng định sự chủ động và quyết tâm của mình: “Thân này đâu đã chịu già tom.” Cụm từ “đâu đã chịu” nhấn mạnh sự kiên định và bướng bỉnh của bà, không chấp nhận để tuổi tác chi phối trong khi tình duyên vẫn còn trắc trở, đồng thời thể hiện một tinh thần mạnh mẽ và không còn u buồn.

Hồ Xuân Hương đã chuyển từ cảm giác thất vọng và vô vọng trong những câu thơ trước thành niềm hy vọng và khát vọng trong câu thơ cuối cùng của bài thơ.

Câu 5 trang 77 sgk Ngữ văn lớp 9

Chủ đề của bài thơ: Khắc họa hình ảnh người phụ nữ gặp nhiều trắc trở trong tình duyên và phải đối mặt với số phận trái ngang.

Những tư tưởng và tình cảm của tác giả được thể hiện là:

• Nhà thơ cảm thấy đau khổ, tủi hờn và trách móc về những duyên phận lỡ làng.
• Tác giả bày tỏ lòng thương cảm và đồng cảm với những người phụ nữ có chung hoàn cảnh và số phận như mình.
• Hồ Xuân Hương luôn khao khát được làm chủ hạnh phúc của chính mình và tìm kiếm một cuộc sống hạnh phúc đôi lứa trọn vẹn.

Câu 6 trang 77 sgk Ngữ văn lớp 9

Sử dụng những từ ngữ độc đáo mang dấu ấn cá nhân, như “đâu đã chịu,” “mõm mòm,” “già tom.”

Ngôn ngữ thuần Việt, gần gũi và giản dị.

Từ ngữ giàu tính biểu cảm, chứa đựng nhiều cảm xúc.