Tia phân giác là khái niệm quan trọng trong hình học, giúp chia một góc thành hai góc bằng nhau. Bài viết này sẽ giới thiệu định nghĩa, cách vẽ, chứng minh, và các tính chất của tia phân giác là gì, cùng với vai trò của nó trong tam giác.
Tia phân giác là gì
Tia phân giác của một góc là một tia xuất phát từ đỉnh của góc và chia góc đó thành hai góc bằng nhau. Nói cách khác, tia phân giác là đường thẳng đi qua đỉnh góc và nằm giữa hai cạnh của góc, tạo thành hai góc mới có số đo bằng nhau.
Ví dụ: Trong góc , nếu tia là tia phân giác, thì .
Cách vẽ tia phân giác
Để vẽ tia phân giác của một góc, bạn cần chuẩn bị các công cụ như thước, compa và bút chì. Dưới đây là các bước cơ bản để vẽ một tia phân giác:
- Chuẩn bị công cụ:
- Thước, compa, và bút chì.
- Vẽ góc ban đầu:
- Vẽ góc với đỉnh và hai cạnh và .
- Sử dụng compa:
- Đặt đầu compa tại đỉnh và vẽ một cung tròn cắt hai cạnh và tại hai điểm và .
- Xác định điểm cắt:
- Giữ nguyên độ mở của compa, đặt đầu compa tại điểm và vẽ một cung tròn.
- Giữ nguyên độ mở của compa, đặt đầu compa tại điểm và vẽ một cung tròn cắt cung tròn trước đó tại điểm .
- Nối điểm cắt:
- Nối điểm với điểm . Tia chính là tia phân giác của góc .
Chứng minh tia phân giác
Chứng minh một tia là tia phân giác của một góc có thể thực hiện bằng các phương pháp hình học cơ bản, như sử dụng định lý về tam giác đồng dạng hoặc tính chất đối xứng của góc.
Phương pháp phản chứng:
- Giả sử tia chia góc thành hai góc và không bằng nhau.
- Sử dụng tính chất của các tam giác và đường tròn để tìm mâu thuẫn với giả thiết ban đầu.
- Kết luận rằng tia phải là tia phân giác, tức là .
Tia phân giác của một góc
Định nghĩa
Tia phân giác của một góc là tia bắt đầu từ đỉnh của góc và chia góc đó thành hai góc bằng nhau. Ví dụ, nếu có góc với đỉnh , tia phân giác sẽ chia thành hai góc và sao cho .
Xem thêm>>> Biểu đồ đoạn thẳng là gì? – lý thuyết toán 7
Các bước vẽ tia phân giác
Để vẽ tia phân giác của một góc, thực hiện các bước sau:
- Chuẩn bị công cụ: Thước kẻ, compa và bút chì.
- Vẽ góc ban đầu: Vẽ góc với đỉnh .
- Vẽ cung tròn: Đặt đầu nhọn của compa tại , vẽ cung tròn cắt hai cạnh và tại và .
- Xác định điểm cắt: Đặt đầu compa tại và , vẽ hai cung tròn cắt nhau tại .
- Nối điểm cắt: Nối với để tạo thành tia phân giác .
Kiểm tra tính chính xác
Để kiểm tra, đo hai góc và . Nếu hai góc này bằng nhau, thì là tia phân giác chính xác.
Ứng dụng của tia phân giác
Tia phân giác giúp:
- Chia góc chính xác trong các bài toán dựng hình.
- Xác định các điểm cách đều hai cạnh của góc.
- Áp dụng trong các định lý hình học như định lý đường phân giác trong tam giác.
Tính chất của tia phân giác
Tia phân giác có các tính chất cơ bản sau:
- Chia góc thành hai góc bằng nhau: Đây là tính chất định nghĩa của tia phân giác.
- Điểm nằm trên tia phân giác cách đều hai cạnh của góc: Mỗi điểm trên tia phân giác cách đều hai cạnh của góc ban đầu.
Tính chất tia phân giác trong tam giác
Tia phân giác trong tam giác có những tính chất đặc biệt:
- Tính chất đường phân giác trong tam giác (Định lý phân giác):
- Trong tam giác , nếu là tia phân giác của góc và cắt cạnh tại , thì .
- Chia cạnh đối diện thành các đoạn tỉ lệ với các cạnh kề:
- Định lý phân giác cho biết tia phân giác trong tam giác chia cạnh đối diện thành các đoạn có tỷ lệ bằng tỷ lệ của các cạnh kề.
- Giao điểm của các tia phân giác trong tam giác:
- Giao điểm của ba tia phân giác trong một tam giác là tâm của đường tròn nội tiếp tam giác, điểm này cách đều ba cạnh của tam giác.