“Sơn Tinh, Thủy Tinh” là một truyền thuyết quen thuộc với mỗi học sinh Việt Nam, kể về cuộc chiến huyền thoại giữa hai vị thần để giành công chúa Mỵ Nương. Bài học trang 13 – KNTT giúp học sinh lớp 6 hiểu sâu hơn về ý nghĩa của truyền thuyết, từ đó rút ra những bài học quý báu về sức mạnh tự nhiên và tinh thần đối kháng kiên cường.
Soạn văn 6 Sơn Tinh Thủy Tinh trang 13
Câu 1 trang 13 ngữ văn 6 kết nối tri thức
Các sự kiện trong một câu chuyện dân gian thường được kết nối với nhau bởi quan hệ nguyên nhân và kết quả.
Hãy tóm lược cốt truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh theo chuỗi quan hệ nguyên nhân – kết quả và thể hiện chuỗi quan hệ đó theo mẫu sau:
Hướng dẫn trả lời:
– Cốt truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”
+ Vua Hùng tổ chức kén rể.
+ Hai chàng trai tài giỏi cùng đến thi tài, không ai chịu thua ai.
+ Vua Hùng ra điều kiện ai mang sính lễ đến trước thì gả con gái cho.
+ Sơn Tinh đến trước, lấy được vợ.
+ Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh.
+ Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về.
+ Hàng năm, Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thua.
Câu 2 trang 13 ngữ văn 6 kết nối tri thức
Trong câu chuyện này, những nhân vật nào được gọi là thần? Hãy chỉ ra những đặc điểm khiến cho họ được coi là những vị thần.
Hướng dẫn trả lời:
Hai nhân vật Sơn Tinh và Thủy Tinh đều được xem là thần trong truyện.
Những đặc điểm khiến họ được coi là thần:
Xuất thân từ những vùng thiên nhiên huyền bí: Sơn Tinh là chúa của miền non cao (núi Ba Vì), còn Thủy Tinh là chúa của vùng nước sâu (miền Biển Đông).
- Sở hữu phép thuật và tài năng siêu phàm: Sơn Tinh có thể điều khiển đất đai, làm nổi lên cồn bãi, đồi núi chỉ bằng cách vẫy tay. Thủy Tinh thì có khả năng gọi gió, triệu mưa để gây ra bão lụt.
- Họ có sự bất tử, không chịu ảnh hưởng bởi dòng chảy thời gian: Điều này được thể hiện qua mối thù không bao giờ nguôi, hàng năm Thủy Tinh vẫn dâng nước, làm mưa gió để đánh bại Sơn Tinh.
Câu 3 trang 13 ngữ văn 6 kết nối tri thức
Cuộc thi tài kén rể trong câu chuyện này có gì đặc biệt?
Hướng dẫn trả lời:
Những yếu tố làm cho cuộc thi tài kén rể này trở nên đặc biệt:
- Vua Hùng kén rể không chỉ tìm người tài giỏi mà còn phải chọn người xứng đáng để gả công chúa Mỵ Nương, và cả Sơn Tinh lẫn Thủy Tinh đều đến cầu hôn.
- Hai vị thần thi tài để giành được công chúa, nhưng cả hai đều tài giỏi xuất sắc nên không thể phân định thắng thua ngay từ lần đầu.
- Vua Hùng đưa ra thử thách cưới vợ bằng cách yêu cầu sính lễ. Trong cuộc thi này, Sơn Tinh nhanh hơn, mang sính lễ đến trước và đưa công chúa về núi.
- Thủy Tinh không chịu thua, đuổi theo và cả hai lại đánh nhau. Sơn Tinh chiến thắng và giữ được công chúa, sống hạnh phúc trên núi. Thủy Tinh, vì thua cuộc và không lấy được vợ, nên hàng năm dâng nước báo thù, gây ra lũ lụt.
Câu 4 trang 13 ngữ văn 6 kết nối tri thức
Sơn Tinh phải giao tranh với Thủy Tinh vì lý do gì? Ai là người thắng cuộc và vì sao người thắng cuộc xứng đáng được xem là một anh hùng?
Hướng dẫn trả lời:
Ban đầu, Sơn Tinh và Thủy Tinh chỉ thi tài để xem ai được Vua Hùng chọn làm phò mã. Nhưng khi không giành được công chúa Mỵ Nương, Thủy Tinh nổi giận và quyết định gây chiến, dẫn quân đuổi theo để cướp Mỵ Nương. Lúc này, cả hai mới bắt đầu đối đầu trong một cuộc chiến khốc liệt.
- Dù cuộc xung đột bắt nguồn từ lý do cá nhân, Thủy Tinh đã dâng nước lên khiến nhà cửa ngập lụt, biến thành Phong Châu thành một vùng nổi lềnh bềnh giữa biển nước. Sơn Tinh chiến đấu với Thủy Tinh không chỉ để bảo vệ Mỵ Nương mà còn để ngăn chặn một thảm họa thiên nhiên, bảo vệ người dân, cây cối và gia súc. Vì vậy, khi Sơn Tinh chiến thắng Thủy Tinh, ông không chỉ giành lại người vợ của mình mà còn trở thành anh hùng bảo vệ cộng đồng.
Câu 5 trang 13 ngữ văn 6 kết nối tri thức
Chủ đề của truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Truyện gắn liền với thời đại Vua Hùng, diễn ra trên địa bàn dựng nước Văn Lang xưa, nhằm tôn vinh những chiến công của người Việt cổ trong việc chống lại lũ lụt, chinh phục và khai thác nguồn nước (ở lưu vực sông Đà và sông Hồng) để phát triển nông nghiệp, chăn nuôi, ổn định đời sống và xây dựng đất nước.
Câu 6 trang 13 ngữ văn 6 kết nối tri thức
Truyền thuyết cũng thường lý giải nguồn gốc các sự vật, hiện tượng hoặc nguyên nhân của một hiện tượng thời tiết trong năm. Theo em, truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh lý giải hiện tượng tự nhiên nào? Tác giả dân gian cho rằng do đâu mà có hiện tượng tự nhiên đó?
Hướng dẫn trả lời:
Câu chuyện giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra hàng năm tại nước ta.
Theo tác giả dân gian, nguyên nhân của hiện tượng này là do mối thù sâu đậm, khiến Thủy Tinh hàng năm lại dâng nước lên đánh Sơn Tinh để báo thù.
Thực ra, đây là một thủ pháp nghệ thuật của tác giả nhằm làm nổi bật tính chân thực của câu chuyện. Người kể chuyện kết nối với những quy luật tự nhiên quen thuộc trong cuộc sống, giúp người nghe liên tưởng đến những hiện tượng thường xảy ra, từ đó nhắc nhở họ về công lao to lớn của tổ tiên trong việc chế ngự thiên nhiên.
Câu 7 trang 13 ngữ văn 6 kết nối tri thức
Thử tưởng tượng em là Thủy Tinh và nêu những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật sau khi bị thua cuộc.
Hướng dẫn trả lời:
Sau khi thua cuộc, Thủy Tinh tức giận và liên tục thực hiện những cuộc tấn công dữ dội để trả thù Sơn Tinh. Tuy nhiên, dù sở hữu phép thuật cao siêu, Thủy Tinh vẫn không thể vượt qua được sức mạnh và sự mưu trí của Sơn Tinh, cuối cùng đành chấp nhận thất bại.
Xem thêm>>> Soạn văn 6 Thánh Gióng trang 6 – Kết nối tri thức