Hướng dẫn soạn văn 8 Củng cố mở rộng trang 55 theo chương trình “Kết nối tri thức” giúp học sinh hiểu sâu hơn về nội dung đã học qua các hoạt động thực hành đa dạng. Bài học nhằm rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện và khả năng áp dụng kiến thức vào thực tiễn, giúp các em không chỉ nhớ lâu mà còn biết cách sử dụng kiến thức một cách linh hoạt trong cuộc sống và học tập.
Soạn văn 8 Củng cố mở rộng trang 55
Câu 1 trang 55 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Kẻ bảng vào vở theo mẫu dưới đây và điền nội dung về một số yếu tố thi luật của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật thể hiện qua bài thơ Thu điếu của Nguyễn Khuyến
Hướng dẫn trả lời
| Câu | Luật bằng trắc | Niêm | Vần | Nhịp | Đối |
| 1 | -B-T-B- | B | veo | 4/3 | |
| 2 | -T-B-T- | T | leo | 4/3 | |
| 3 | -T-B-T- | T | – | 4/3 | Đối |
| 4 | -B-T-B- | B | vèo | 4/3 | Đối |
| 5 | -B-T-B- | B | – | 4/3 | Đối |
| 6 | -T-B-T- | T | teo | 4/3 | Đối |
| 7 | -T-B-T- | T | – | 2/2/3 | |
| 8 | -B-T-B- | B | bèo | 4/3 |
Câu 2 trang 55 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Kẻ bảng vào vở theo mẫu dưới đây và điền nội dung về một số yếu tố thi luật của thể thơ tứ tuyệt Đường luật thể hiện qua bài thơ Thiên Trường vãn vọng của Trần Nhân Tông (căn cứ vào phiên âm, đối chiếu với bản dịch thơ):
Hướng dẫn trả lời
| Câu | Luật bằng trắc | Niêm | Vần | Nhịp | Đối |
| 1 | -T-B-T- | T | yên | 4/3 | |
| 2 | -B-T-B- | B | biên | 4/3 | Đối |
| 3 | -B-T-B- | B | – | 4/3 | Đối |
| 4 | -T-B-T- | T | điền | 4/3 |
Câu 3 trang 55 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Hãy chọn một bài thơ thất ngôn bát cú hoặc tứ tuyệt Đường luật mà em yêu thích và thực hiện các yêu cầu sau:
- Nhận xét về niêm, luật của bài thơ.
- Nhận định bố cục và nêu ý chính của từng phần.
- Nêu chủ đề và chỉ ra một số nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ.
Hướng dẫn trả lời
Chọn một bài thơ Đường luật để phân tích, ta có thể lựa chọn bài “Tĩnh dạ tứ” của tác giả Lý Bạch, một trong những nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc thời Đường. Bài thơ là một tứ tuyệt, tức là một bài thơ bốn câu, mỗi câu tám chữ, tuân thủ chặt chẽ ngôn ngữ và luật thơ Đường.
1 Nhận xét về niêm, luật của bài thơ:
Bài “Tĩnh dạ tứ” của Lý Bạch tuân thủ niêm luật Đường luật rất chặt chẽ:
- Câu 1: Chuông xa vọng lại vách núi (A)
- Câu 2: Trăng lồng bóng nước mơ hồ (B)
- Câu 3: Câu cá suốt đêm không ngủ (A)
- Câu 4: Cảm thán thuyền trôi xuôi gió (B)
Các câu thơ đều tuân thủ luật thất ngôn (bảy chữ), với những vần điệu chặt chẽ, theo mô hình ABAB. Các chữ cuối câu có vần đều nhau, tạo nên âm điệu hài hòa, uyển chuyển.
2 Nhận định bố cục và nêu ý chính của từng phần:
Bài thơ có bố cục đơn giản gồm một khối tứ tuyệt, nhưng mỗi câu lại truyền tải một hình ảnh, một cảm xúc riêng biệt:
- Câu 1: Giới thiệu không gian vắng lặng với tiếng chuông ngân vang xa, vọng lại từ vách núi, khởi đầu cho bức tranh thiên nhiên yên tĩnh, tách biệt.
- Câu 2: Mở rộng không gian bằng hình ảnh trăng soi bóng xuống mặt nước, làm mơ hồ ranh giới giữa trời và nước.
- Câu 3: Tác giả tự mình thể hiện qua hình ảnh câu cá suốt đêm không ngủ, phản ánh sự mê say và chìm đắm vào thiên nhiên.
- Câu 4: Cảm thán về sự trôi chảy của thời gian và không gian qua hình ảnh thuyền trôi theo gió, thể hiện sự hài hòa và thảnh thơi.
3 Nêu chủ đề và chỉ ra một số nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ:
Chủ đề của bài thơ là sự tĩnh tâm và hòa nhập với thiên nhiên. Lý Bạch thông qua những hình ảnh thiên nhiên yên bình và thơ mộng để truyền tải tình yêu thiên nhiên và tâm trạng thanh thản, khi mà con người hoàn toàn hòa mình vào vẻ đẹp của cảnh vật xung quanh.
Nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ:
- Sử dụng hình ảnh gợi cảm, đa nghĩa: Tiếng chuông, trăng, bóng nước, thuyền trôi, tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên đa tầng nghĩa, vừa thực vừa mơ.
- Ngôn từ tinh tế, giản dị nhưng giàu chất thơ.
- Âm điệu thơ nhẹ nhàng, uyển chuyển, phản ánh trạng thái tâm linh của nhân vật thơ.
Xem thêm>>> Soạn văn 8 Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội trang 53 – KNTT
Tác giả:
Minh Anh
Minh Anh là một giáo viên với 15 năm kinh nghiệm giảng dạy tại trường THCS Lương Thế Vinh, Bình Dương. Cô đã được trao tặng giải thưởng "Nhà giáo xuất sắc" và có chứng chỉ đào tạo về phương pháp giảng dạy hiện đại từ Đại học Stanford. Cô luôn đem đến những bài học thú vị và sâu sắc, giúp học sinh hiểu rõ và áp dụng tốt kiến thức vào thực tế.
