Soạn văn lớp 9 Người con gái Nam Xương … – KNTT

Soạn văn lớp 9 Người con gái Nam Xương… theo chương trình Kết nối tri thức mang đến cho học sinh một cái nhìn sâu sắc về tác phẩm văn học nổi tiếng của Nguyễn Dữ. Qua câu chuyện cảm động về số phận bi thương của nàng Vũ Nương, học sinh không chỉ được rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm thụ văn học mà còn hiểu thêm về những giá trị nhân văn và truyền thống đạo đức của dân tộc. Hãy cùng khám phá và soạn văn chi tiết để cảm nhận rõ hơn vẻ đẹp tâm hồn và lòng chung thủy của người phụ nữ Việt Nam qua tác phẩm này.

Trước khi đọc

Câu 1 trang 90 sgk Ngữ văn lớp 9

Một vài tác phẩm văn học Việt Nam viết về số phận bi kịch của con người bao gồm:

“Truyện Kiều” của Nguyễn Du: Đây là tác phẩm nổi tiếng miêu tả số phận bi thương của Thúy Kiều, một người con gái tài sắc nhưng phải chịu nhiều đau khổ và bất hạnh.

“Chí Phèo” của Nam Cao: Tác phẩm kể về cuộc đời bi kịch của Chí Phèo, một người nông dân bị tha hóa và biến thành “con quỷ dữ” của làng Vũ Đại.

“Tắt đèn” của Ngô Tất Tố: Tác phẩm này phản ánh cuộc sống cơ cực và bi thảm của chị Dậu, một người phụ nữ nông dân trong thời kỳ phong kiến, phải đấu tranh để bảo vệ gia đình và bản thân.

“Lão Hạc” của Nam Cao: Câu chuyện về lão Hạc, một người nông dân nghèo khó, phải bán đi con chó yêu quý và cuối cùng chọn cái chết để giữ gìn danh dự.

Câu 2 trang 90 sgk Ngữ văn lớp 9

Trong tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, chi tiết khiến em ấn tượng nhất là khi Vũ Nương trẫm mình xuống sông Hoàng Giang để chứng minh sự trong sạch của mình. Đây là chi tiết cao trào, thể hiện sự oan khuất và nỗi đau đớn tột cùng của Vũ Nương khi bị chồng nghi oan. Hành động này không chỉ cho thấy sự tuyệt vọng của Vũ Nương mà còn phản ánh bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Cảnh Vũ Nương trẫm mình để minh oan đã để lại trong em nhiều cảm xúc, vừa thương xót vừa căm phẫn trước sự bất công mà nàng phải chịu đựng.

Đọc văn bản

Câu 1 trang 90 sgk Ngữ văn lớp 9

Tác giả mở đầu vấn đề bằng cách giới thiệu tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” và nhân vật Vũ Nương, đồng thời đưa ra nhận xét về số phận của con người trong truyện thông qua hành động và cảm xúc của các vị vua, các nhà khoa bảng qua nhiều thế hệ.

=> Đây là cách mở đầu gián tiếp, thể hiện tình cảm và suy nghĩ của bản thân thông qua việc kể một sự kiện hay câu chuyện liên quan đến tác phẩm đang được phân tích.

Câu 2 trang 90 sgk Ngữ văn lớp 9

Cuộc đời Vũ Nương dù ngắn ngủi, nhưng nàng đã hoàn thành trọn vẹn nghĩa vụ của một người phụ nữ: làm con, làm dâu, làm vợ, làm mẹ.

Thế nhưng, trớ trêu thay, ngày đoàn tụ với chồng lại chính là ngày nàng phải mãi mãi rời xa tổ ấm của mình.

Câu 3 trang 91 sgk Ngữ văn lớp 9

Tác giả tập trung phân tích tính cách ghen tuông, đa nghi và sự thiếu kiểm soát hành động của Trương Sinh.

Câu 4 trang 91 sgk Ngữ văn lớp 9

Lí lẽ: Ba năm chinh chiến đã khiến Trương Sinh mệt mỏi và chán chường. Khi trở về nhà, chàng lại gặp cảnh đau lòng.

Bằng chứng: Cha vừa về thì mẹ đã mất, lòng chàng càng thêm buồn khổ.

Lí lẽ: Là người cùng làng, Trương Sinh thừa biết đức hạnh của vợ.

Bằng chứng: Chính vì “mến vì dung hạnh” của nàng mà chàng đã “xin với mẹ đem trăm lạng vàng cưới về”.

Lí lẽ: Cơn ghen của Trương Sinh thực sự bùng lên.

Bằng chứng: Những câu nói của bé Đản kể về “người đàn ông đêm nào cũng đến”.

Lí lẽ: Trương Sinh không còn đủ tỉnh táo để suy xét lời nói của đứa con.

Bằng chứng: Ngay cả những lời van xin đến rớm máu của vợ, chàng cũng không để lọt tai.

Lí lẽ: Cơn ghen của người lính nông dân thiếu học thức bùng phát thành lời lẽ cay độc và chuyển sang sự ngấm ngầm, dấm dứt.

Bằng chứng: Chàng la hét để hả giận, lấy chuyện bóng gió để mắng nhiếc và cuối cùng đánh đuổi nàng đi.

Câu 5 trang 92 sgk Ngữ văn lớp 9

Tác giả phân tích chi tiết chiếc bóng bằng cách so sánh nó với tình cảm vợ chồng khăng khít, nhằm làm nổi bật sự ân hận và xót xa của Trương Sinh trước cái chết của vợ. Đồng thời, tác giả sử dụng hình ảnh chiếc bóng để nêu lên lỗi lầm của cả hai vợ chồng.

Bên cạnh đó, tác giả khẳng định rằng chi tiết chiếc bóng là một nét độc đáo, không thể tìm thấy trong bất kỳ truyện truyền kỳ nào khác của Việt Nam hay Trung Hoa.

Câu 6 trang 93 sgk Ngữ văn lớp 9

Trước đây, nàng đã biết chồng mình “có tính đa nghi, luôn quá mức phòng ngừa đối với vợ”, nhưng những đêm chồng vắng nhà, nàng lại chỉ vào bóng trên tường và bảo con đó là cha Đản. Tuy nhiên, với một đứa bé 3 tuổi, việc có hai người được gọi là cha đã gây ra sự bối rối, khiến bé kể lại với cha mình, dẫn đến sự ghen tuông và nghi ngờ ở Trương Sinh.

Câu 7 trang 93 sgk Ngữ văn lớp 9

Nguyễn Dữ đã khéo léo dung hòa giữa hiện thực và ước mơ, giữa cái tồn tại và ảo ảnh. Ông đã cho Vũ Nương trở về nhân gian một lần nữa, nhưng chỉ hiện ra giữa dòng nước và nói vọng vào. Hình ảnh chập chờn rồi tan biến, khiến Trương Sinh phải đối mặt với thực tại đau đớn.

Câu 8 trang 93 sgk Ngữ văn lớp 9

Tác giả kết thúc bằng cách làm nổi bật các đặc điểm đáng chú ý của nhân vật phụ nữ trong tác phẩm. Qua đó, tác giả khẳng định vai trò quan trọng, ý nghĩa sâu sắc và sự cuốn hút của tác phẩm.

Xem thêm bài soạn: “Soạn văn lớp 9 Đọc mở rộng trang 87 – KNTT”.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Vấn đề được bàn luận: Những số phận bi kịch của các nhân vật trong truyện “Người con gái Nam Xương.”

Bố cục: Gồm 5 phần

• Phần 1: Từ đầu đến “miếu vợ chàng Trương” – Giới thiệu vấn đề bàn luận.
• Phần 2: Từ “cuộc đời Vũ Nương” đến “hàm hồ và mù quáng” – Nhận xét về phẩm chất và cuộc đời của Vũ Nương.
• Phần 3: Từ “là người cùng làng” đến “nói với người đời” – Bình phẩm tính cách của Trương Sinh để lý giải cái chết của Vũ Nương và phân tích chi tiết về cái bóng.
• Phần 4: Từ “là nhà văn nhân đạo” đến “bi kịch gia đình” – Chỉ ra nét độc đáo trong tác phẩm.
• Phần 5: Còn lại – Kết luận vấn đề, nêu những giá trị mà tác phẩm để lại cho người đọc.

Câu 2 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Từ luận đề, tác giả triển khai các luận điểm theo trình tự logic từ cụ thể đến bao quát, từ nguyên nhân đến kết quả:

• Phân tích những phẩm chất tốt đẹp của Vũ Nương.
• Tập trung vào tính cách ghen tuông của Trương Sinh.
• Phân tích bi kịch của Vũ Nương và giải thích nguyên nhân dẫn đến bi kịch.
• Phân tích sự xuất hiện của Vũ Nương để làm nổi bật bi kịch gia đình.
• Nêu lên ý nghĩa của tác phẩm.

Câu 3 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Bi kịch của Vũ Nương nằm ở chỗ, dù nàng hết lòng với gia đình, cuối cùng lại bị chính những người thân yêu nhất, gần gũi nhất gây ra nỗi oan trái, đẩy nàng đến cái chết.

Tác giả đã làm sáng tỏ bi kịch này qua các lí lẽ và bằng chứng:

Cuộc đời Vũ Nương tuy ngắn ngủi nhưng nàng đã làm trọn nghĩa vụ của một người phụ nữ: làm con, làm dâu, làm vợ, làm mẹ.

=> Những việc làm của Vũ Nương khi chồng vắng nhà và mong ước được gặp lại chồng.

Hai người thân thương nhất, gần gũi nhất lại chính là nguyên nhân gây ra oan trái cho đời nàng.

=> Đứa trẻ thì ngây thơ, không hiểu chuyện, còn người chồng thì ghen tuông, hồ đồ và mù quáng.

Câu 4 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Lý do khiến Vũ Nương nhảy xuống sông tự vẫn là để chứng minh sự trong trắng của mình trước sự đa nghi và ghen tuông không kiểm soát của người chồng.

Cách lý giải của tác giả rất hợp lý. Tác giả đã dựa vào cốt truyện và diễn biến của câu chuyện, cũng như tìm hiểu sâu về tính cách của các nhân vật Vũ Nương và Trương Sinh để đưa ra kết luận rằng chỉ khi nhảy xuống sông, Vũ Nương mới có thể gột rửa được nỗi oan trái của mình.

Câu 5 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Những nét đặc sắc trong truyện truyền kỳ của Nguyễn Dữ được làm rõ ở phần (4):

• Sự kết hợp khéo léo giữa hiện thực và ước mơ, giữa cái thực tế và cái ảo ảnh.
• Sự hòa quyện tinh tế giữa chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa nhân đạo.

Câu 6 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Tác giả đã làm nổi bật nét độc đáo trong truyện truyền kỳ của Nguyễn Dữ bằng cách phân tích những hình tượng và chi tiết tiêu biểu.

Những câu văn giúp em hiểu rõ nét độc đáo đó là:

• Việc sử dụng hình tượng cái bóng và lời nói ngây thơ của đứa con để đẩy câu chuyện đến đỉnh điểm là nét đặc sắc riêng của Nguyễn Dữ, không thể tìm thấy trong bất kỳ truyện truyền kỳ nào của Việt Nam hay các nước Trung Hoa, Nhật Bản, Hàn Quốc…
• Vũ Nương không phải là hình tượng một trang liệt nữ; nàng chỉ là một người phụ nữ bình thường như bao người vợ, người mẹ trong đời thực.

Câu 7 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Phần (5) có vai trò khẳng định lại bi kịch của nhân vật trong truyện “Người con gái Nam Xương” và làm nổi bật ý nghĩa cùng điểm đặc sắc của tác phẩm.

Câu văn giúp em xác định được vai trò này:

• “Có thể nói, với ‘Người con gái Nam Xương,’ Nguyễn Dữ đã phá vỡ những khuôn mẫu truyền thống về hình tượng người phụ nữ trong truyện truyền kỳ.”
• “Qua việc phản ánh số phận của Vũ Thị Thiết, Nguyễn Dữ đã đề cập đến bi kịch muôn thuở của con người.”
• “Chính vì vậy mà ‘Người con gái Nam Xương’ vẫn giữ được sức hút mạnh mẽ đối với người đọc ngày nay.”

Câu 8 trang 94 sgk Ngữ văn lớp 9

Suy nghĩ của em về việc sử dụng lý lẽ và bằng chứng trong văn bản nghị luận văn học:

• Cần lựa chọn những lý lẽ và dẫn chứng tiêu biểu, rõ ràng và liên quan chặt chẽ đến luận đề để làm nổi bật và minh chứng cho luận điểm.
• Lý lẽ phải chính xác, bao quát được một khía cạnh của luận đề và được trình bày ngắn gọn, đầy đủ.
• Khi sử dụng bằng chứng, cần phân tích chi tiết và trình bày suy nghĩ cá nhân, tránh việc chỉ liệt kê dẫn chứng một cách đơn thuần như kể chuyện.

Viết đọc với kết nối

Em có đồng tình với những phân tích của tác giả bài viết “Người con gái Nam Xương” – một bi kịch của con người về chi tiết chiếc bóng trên vách không? Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) để trả lời câu hỏi trên.

Em đồng tình với những phân tích của tác giả bài viết “Người con gái Nam Xương – một bi kịch của con người” về chi tiết chiếc bóng trên vách. Chi tiết này không chỉ là một yếu tố nghệ thuật độc đáo mà còn là điểm nhấn trong câu chuyện, làm nổi bật bi kịch của Vũ Nương. Việc Vũ Nương sử dụng hình ảnh chiếc bóng để an ủi con trai đã vô tình dẫn đến sự hiểu lầm tai hại của Trương Sinh. Hình ảnh chiếc bóng là biểu tượng của sự mơ hồ, ảo ảnh, nhưng lại có sức mạnh gây ra hậu quả thực sự bi thảm. Qua đó, Nguyễn Dữ đã tài tình thể hiện sự xung đột giữa thực và ảo, giữa tin tưởng và nghi ngờ, làm nổi bật nỗi oan khuất và số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.