Soạn văn lớp 9 Tình sông núi – KNTT tập 2

Soạn văn lớp 9 bài Tình sông núi tập 2 mang đến cho các em cơ hội khám phá vẻ đẹp của quê hương và tình yêu sâu sắc dành cho đất nước. Thông qua bài học, học sinh sẽ hiểu thêm về giá trị văn hóa, lịch sử và niềm tự hào dân tộc được gửi gắm trong từng câu văn. Dưới đây là bài soạn chi tiết, giúp các em chuẩn bị kỹ lưỡng nhất cho tiết học này.

Tình sông núi

Câu 1 trang 103 sgk Ngữ văn lớp 9

Nhan đề Tình sông núi gợi lên cảm hứng sáng tác chủ đạo của tác phẩm, bao gồm:

• Tình yêu sâu sắc dành cho quê hương đất nước.
• Niềm tự hào về vẻ đẹp hùng vĩ và giàu truyền thống của dân tộc.
• Lòng yêu nước mãnh liệt cùng ý chí quyết tâm bảo vệ Tổ quốc trước mọi thử thách.

Câu 2 trang 103 sgk Ngữ văn lớp 9

Nội dung từng phần của bài thơ:

• Phần 1 (Từ đầu đến “Diên Khánh xanh um”): Miêu tả bức tranh thiên nhiên tươi đẹp, yên bình của quê hương.
• Phần 2 (Tiếp theo đến “tiếng thoi nghe rộn ràng vách nghiêng”): Khắc họa cuộc sống thanh bình, tràn đầy âm thanh và sắc màu nơi làng quê.
• Phần 3 (Phần còn lại): Suy tư sâu sắc của nhà thơ về vẻ đẹp, sự trường tồn của Tổ quốc và ý chí bảo vệ quê hương.

Mạch cảm xúc xuyên suốt:

Bài thơ chuyển tải cảm xúc từ sự ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên quê hương, cuộc sống thanh bình đến niềm tự hào dân tộc và tình yêu đất nước nồng nàn. Từ đó, tác phẩm bộc lộ ý chí quyết tâm bảo vệ và xây dựng Tổ quốc của con người Việt Nam.

Câu 3 trang 104 sgk Ngữ văn lớp 9

Các địa danh xuất hiện trong bài thơ:

Những địa danh nổi bật trong bài thơ thuộc khu vực miền Trung của đất nước, từ sông Trà Khúc đến Nha Trang, bao gồm: Trà Khúc, Tam Quan, Bồng Sơn, Bình Định, Phú Phong, Phù Cát, An Khê, Sông Cầu, Vũng Lấm, Nha Trang, Diên Khánh. Đây là những vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và vẻ đẹp thiên nhiên.

Mối quan hệ giữa tình yêu quê hương và tình yêu Tổ quốc:

Tình yêu đối với một miền đất cụ thể chính là nền tảng vững chắc để xây dựng tình yêu Tổ quốc nói chung. Quê hương với những cảnh vật, con người gắn bó sẽ khơi dậy lòng tự hào dân tộc và ý thức về cội nguồn. Qua bài thơ, ta hiểu rằng yêu Tổ quốc không chỉ là yêu cái tên đất nước mà còn là yêu từng miền quê, từng dòng sông, từng dải đất trải dài trên bản đồ hình chữ S. Yêu quê hương chính là yêu Tổ quốc ở những điều nhỏ bé và gần gũi nhất.

Câu 4 trang 104 sgk Ngữ văn lớp 9

Những đặc điểm nổi bật của sông núi quê hương:

• Sông núi quê hương không chỉ là cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp mà còn gắn liền với lao động của con người. “Trộn hòa lao động với giang sơn” nhấn mạnh rằng quê hương là kết quả của bao mồ hôi, công sức, và cả sự hy sinh của tầng lớp lao động.
• Hình ảnh đất nước hiện lên không tách rời với nhân dân – những con người cần cù đã dựng xây, bảo vệ và làm đẹp thêm cho quê hương.

Góc nhìn của tác giả:

• Đây là một góc nhìn mới mẻ, mang tính cách mạng, xuất hiện khi xã hội nhận thức sâu sắc về vai trò to lớn của quần chúng nhân dân trong việc tạo nên và bảo vệ đất nước.

Câu 5 trang 104 sgk Ngữ văn lớp 9

Cách tác giả tự bộc lộ mình trong bài thơ:

• Tác giả bày tỏ niềm tự hào sâu sắc về quê hương và những con người nơi đây.
• Thể hiện niềm tự hào về truyền thống lao động của dân tộc, ca ngợi vẻ đẹp của người lao động: khỏe mạnh, bền bỉ và đoàn kết.
• Khẳng định tình yêu Tổ quốc thiêng liêng, cao đẹp và thể hiện ý chí sẵn sàng hy sinh để bảo vệ đất nước.

Chỗ đứng của tác giả trong cộng đồng dân tộc:

• Tác giả tự nhận mình là một người con của nhân dân, người thừa hưởng những thành quả tốt đẹp do bao thế hệ đi trước để lại.
• Đồng thời, tác giả xác định trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ và tiếp nối truyền thống dựng xây đất nước, hòa mình cùng sức mạnh đoàn kết của cả cộng đồng dân tộc.

Câu 6 trang 104 sgk Ngữ văn lớp 9

Đối tượng được đặt vào vị trí trung tâm: Người lao động.

Ý nghĩa:

• Người lao động là lực lượng cốt lõi xây dựng và phát triển đất nước, đóng góp trực tiếp vào sự giàu đẹp của quê hương.
• Họ gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc, là những người bảo vệ đất nước khỏi kẻ thù xâm lược.
• Đồng thời, họ là nguồn tạo ra giá trị vật chất và tinh thần, mang lại sự phát triển bền vững cho xã hội, làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.
• Qua đó, tác giả tôn vinh vai trò của người dân trong sự nghiệp dựng xây đất nước và gợi nhắc ý thức trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với cộng đồng.

Câu 7 trang 104 sgk Ngữ văn lớp 9

Nhịp điệu:

Nhịp điệu linh hoạt, tự do, không bị gò bó bởi khuôn mẫu, tạo cảm giác phóng khoáng, phù hợp với mạch cảm xúc dạt dào của tác giả.

Cách sử dụng động từ:

Tác giả lựa chọn những động từ mạnh, mang tính hành động như “trộn hòa,” “tạo dựng,” “gìn giữ,” thể hiện sức sống mãnh liệt và sự năng động của con người cũng như thiên nhiên quê hương.

Sự phối hợp giữa miêu tả và khái quát:

Miêu tả cụ thể qua các hình ảnh thiên nhiên như núi non, dòng sông, làng quê.

Kết hợp với mệnh đề khái quát nhằm khẳng định giá trị, vai trò của những con người lao động đối với sự phát triển của đất nước.

Câu hỏi tu từ:

Những câu hỏi như: “Có mối tình nào hơn thế nữa?” hoặc “Hỏi ai tới đó sao đành lòng đi?” gợi lên sự trăn trở, suy tư của tác giả về tình yêu quê hương và trách nhiệm của con người với Tổ quốc.

Ngôn ngữ:

Ngôn ngữ thơ dung dị, giàu chất đời thường, gần gũi với hơi thở của cuộc sống, làm tăng sức lay động và tính chân thực cho bài thơ.