Soạn văn lớp 9 Mưa xuân – KNTT tập 2

Bài thơ Mưa xuân trong chương trình Ngữ văn lớp 9 (Kết nối tri thức) tập 2 đưa người đọc vào một khung cảnh mùa xuân tuyệt đẹp với mưa xuân nhẹ nhàng, tươi mát. Qua những hình ảnh sống động và giàu cảm xúc, bài thơ không chỉ gợi lên vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân mà còn thể hiện sâu sắc tâm trạng, khát khao yêu thương và tình cảm của con người. Bài soạn này sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của bài thơ, từ đó cảm nhận được vẻ đẹp của mưa xuân và sức sống mãnh liệt mà mùa xuân mang lại.

Mưa xuân

Trước khi đọc

Câu 1 trang 51 sgk Ngữ văn lớp 9

Một số câu ca dao và bài thơ viết về mùa xuân:

Ca dao:

“Xuân về cho én đưa thoi,

Thiếu gì hoa nở trên trời hoa bay.”

Bài thơ:

Trích từ bài Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải:

“Mùa xuân làng lúa, làng hoa,

Tiếng ca vang vọng núi đồi.”

Trích từ bài Vội vàng của Xuân Diệu:

“Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,

Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già.”

Câu 2 trang 51 sgk Ngữ văn lớp 9

Em cảm thấy mùa xuân là mùa của sự khởi đầu mới, tràn đầy sức sống và niềm hy vọng. Cảnh sắc thiên nhiên trở nên tươi đẹp hơn với màu xanh non của lá, sắc hoa rực rỡ, và tiếng chim líu lo. Mùa xuân còn là dịp để gia đình quây quần, sum họp và cùng nhau đón Tết, tạo nên không khí ấm áp và vui tươi.

Đọc văn bản

Câu 1 trang 51 sgk Ngữ văn lớp 9

Số tiếng: Mỗi dòng thơ có 7 tiếng.

Gieo vần: Gieo vần cách (như “già – xa” và “đầy – nay”) và vần liền (như “bay – đầy” và “tình – xinh”).

Ngắt nhịp: Thơ được ngắt nhịp theo các kiểu 2/2/3, 2/5, và 4/3.

Câu 2 trang 51 sgk Ngữ văn lớp 9

Cơn mưa xuân rơi nhẹ, tạo nên khung cảnh thanh bình và dịu dàng.

Mùa xuân về, hoa xoan rụng xuống từng lớp mỏng, phủ khắp mặt đất.

Câu 3 trang 52 sgk Ngữ văn lớp 9

Em cảm thấy buồn bã, bởi lễ hội đã tan, gánh chèo cũng rời đi, em chẳng còn cơ hội nào để gặp lại anh. Hình ảnh những cánh hoa xoan bị giày xéo dưới chân giống như sự mong chờ và niềm hy vọng của em bị vỡ vụn dưới cơn mưa chiều nặng hạt ấy.

Xem thêm: Soạn văn lớp 9 Thực hành tiếng Việt trang 50 – KNTT tập 2

Sau khi đọc

Câu 1 trang 53 sgk Ngữ văn lớp 9

Số tiếng trong mỗi dòng: Mỗi dòng có 7 tiếng.

Cách gieo vần: Vần cách (như “già – xa” và “đầy – nay”); vần liền (như “bay – đầy” và “tình – xinh”).

Ngắt nhịp: Các kiểu ngắt nhịp phổ biến là 2/2/3, 2/5, và 4/3.

Câu 2 trang 53 sgk Ngữ văn lớp 9

Bài thơ kể về một mối tình đẹp nhưng đầy tiếc nuối, thể hiện tâm trạng e ấp, mong mỏi và khát khao được gặp lại người yêu của một cô gái trẻ trong đêm hội chèo tại làng Đặng.

Câu 3 trang 53 sgk Ngữ văn lớp 9

Bố cục: Bài thơ có thể chia làm 3 phần:

• Khổ 1: Lời tự bạch của nhân vật.
• Khổ 2 đến khổ 8: Mùa xuân và câu chuyện hẹn hò đầy mong chờ.
• Khổ 9 và khổ 10: Kết thúc mùa xuân và niềm hy vọng vẫn còn lưu lại.

Mạch cảm xúc: Cảm xúc của nhân vật “em” chuyển từ niềm tin trong sáng, ngây thơ vào lời hẹn ước mơ hồ, đến nỗi buồn man mác và thất vọng, đan xen với một chút hy vọng mong manh về tình yêu.

Câu 4 trang 53 sgk Ngữ văn lớp 9

Tâm trạng khi “mưa xuân phơi phới bay”: Cô gái tràn đầy vui vẻ, phấn khởi và hân hoan mong chờ chàng trai đến như đã hẹn.

Tâm trạng khi “mùa xuân đã cạn ngày”: Cô gái dần cảm thấy buồn bã và thất vọng khi nhận ra người mình chờ đợi không đến.

Câu 5 trang 53 sgk Ngữ văn lớp 9

Không gian mùa xuân ở làng quê Bắc Bộ có sự gắn bó chặt chẽ với dòng cảm xúc, tâm trạng của cô gái trong bài thơ.

Những hình ảnh thơ biểu đạt sự kết nối đó:

• “Khung cửi, lụa trắng” gợi lên hình ảnh cuộc sống bình dị nơi thôn quê.
• “Mưa xuân” – nét đặc trưng của làng quê Bắc Bộ, gọi lên hình ảnh chồi non, lộc biếc, gợi tuổi trẻ và những cảm xúc tươi mới, mong chờ.

Câu 6 trang 53 sgk Ngữ văn lớp 9

Ngôn ngữ trong bài thơ mộc mạc, gần gũi và giàu sức gợi, sử dụng cách nói gián tiếp.

Tác giả khéo léo dùng hình ảnh nhân hóa, lối nói ẩn dụ.

Cách ngắt nhịp và gieo vần linh hoạt, giọng thơ biến đổi để phù hợp với từng cung bậc cảm xúc.

Câu 7 trang 53 sgk Ngữ văn lớp 9

Cảm hứng chủ đạo, chủ đề của bài thơ: Vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân và dòng cảm xúc, tâm trạng của con người trong khung cảnh ấy.

Em xác định điều này qua các yếu tố như nhan đề, hình ảnh thiên nhiên, ngôn ngữ thơ, vần điệu, và cảm xúc nhân vật.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) nêu cảm nhận của em về không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ được gợi lên trong bài thơ Mưa xuân.

Không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ trong bài thơ Mưa xuân hiện lên thật bình dị và nên thơ. Hình ảnh mưa xuân nhẹ nhàng, rơi phơi phới tạo nên một bức tranh mùa xuân tươi mới, tràn đầy sức sống. Mưa xuân gợi cho ta cảm giác dịu dàng, ấm áp, mang theo hơi thở của đất trời đang chuyển mình. Trong không gian ấy, có hoa xoan rụng từng lớp trên mặt đất, cảnh vật trở nên lãng mạn, đượm vẻ yên bình của làng quê. Mùa xuân về không chỉ làm cho cảnh sắc thiên nhiên thêm tươi đẹp mà còn đánh thức những cảm xúc bồi hồi, khắc khoải trong lòng người. Cảnh mưa xuân gắn liền với tuổi trẻ và những rung động đầu đời, khiến ta cảm nhận rõ hơn sự mộc mạc, gần gũi của làng quê Bắc Bộ. Qua đó, ta thấy được vẻ đẹp giản dị mà sâu lắng của mùa xuân trong hồn quê Việt Nam.