Bài hát đồng sáu xu là một tác phẩm đặc sắc trong chương trình Ngữ văn lớp 9, thuộc bộ sách KNTT tập 2. Bài thơ mang đến cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cuộc sống lao động vất vả nhưng đầy tình người của những con người bình dị. Thông qua hình ảnh đồng sáu xu, tác giả khắc họa tinh tế giá trị của lao động và sự chia sẻ trong cuộc sống. Hãy cùng khám phá và phân tích tác phẩm này để hiểu rõ hơn những thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm.
Bài hát đồng sáu xu
Trước khi đọc
Theo em, sức hấp dẫn của một truyện trinh thám đến từ cốt truyện gay cấn, bất ngờ, với những tình tiết bí ẩn kích thích trí tò mò của người đọc. Các vụ án phức tạp, nhân vật sắc sảo và logic chặt chẽ cũng góp phần làm nên sức hút, khiến người đọc hồi hộp theo dõi để tìm ra chân tướng sự việc.
Đọc văn bản
Câu 1 trang 16 sgk Ngữ văn lớp 9
Vụ án: Bà Li-Ly bị sát hại ngay tại nhà.
Câu 2 trang 17 sgk Ngữ văn lớp 9
Thông tin: Họ đều có mâu thuẫn, xung đột với nạn nhân trước khi bà ấy qua đời.
Câu 3 trang 18 sgk Ngữ văn lớp 9
Lý do: Bà tin rằng nếu có ai đó xuống cầu thang sẽ phát ra tiếng động, và bà sẽ nhận ra điều đó.
Câu 4 trang 19 sgk Ngữ văn lớp 9
Dự đoán: Crap-tri chính là người đã mở cửa để thủ phạm vào nhà.
Câu 5 trang 19 sgk Ngữ văn lớp 9
Bà nói:
- Thằng bán thịt chẳng khác gì kẻ dối trá và gian lận.
- Bà chê Crap-tri là vô dụng vì không thích ăn thực vật.
- Bà không thích đồng xu có hình lá sồi, cho là xấu.
Câu 6 trang 21 sgk Ngữ văn lớp 9
Thông tin: Chưa có bằng chứng rõ ràng về danh tính kẻ sát nhân.
Câu 7 trang 22 sgk Ngữ văn lớp 9
Chứng cứ: Bài đồng dao giúp ông nhớ ra đồng 6 xu trong túi nhung đen của bà chủ đã qua đời.
Câu 8 trang 22 sgk Ngữ văn lớp 9
Kết quả: Người có liên quan đến vụ án không trùng với dự đoán của em.
Xem thêm: Soạn văn lớp 9 Thực hành tiếng Việt trang 15 – KNTT tập 2
Sau khi đọc
Câu 1 trang 23 sgk Ngữ văn lớp 9
Vụ án: Bà Li-Ly bị sát hại tại nhà.
Không gian: Tại nhà riêng của bà, trong một căn phòng kín.
Thời gian: Vào buổi tối, khi người giúp việc đến chuẩn bị bữa tối vào lúc 7 giờ 30 thì phát hiện bà Li-Ly đã qua đời.
Câu 2 trang 23 sgk Ngữ văn lớp 9
Đặc điểm của hệ thống nhân vật:
- Thám tử: Luật sư Ét-uốt đóng vai trò người điều tra.
- Nạn nhân: Bà Li-Ly Cráp-tri.
- Nghi phạm: Bao gồm các thành viên trong gia đình hoặc có khả năng là một người lạ đã đột nhập.
Câu 3 trang 23 sgk Ngữ văn lớp 9
Yếu tố ngẫu nhiên: Câu đồng dao “Hai Tư Chú Sáo Đen”.
Tác dụng: Gợi nhớ cho thám tử về bài ca dao và giúp ông nhận ra chi tiết quan trọng liên quan đến đồng xu 6 xu.
Câu 4 trang 23 sgk Ngữ văn lớp 9
Nhờ vào khả năng ghi nhớ, kết nối các manh mối, và khai thác những yếu tố ngẫu nhiên, luật sư Ét-uốt đã phá án thành công.
Qua đó, ông bộc lộ nhiều phẩm chất như: trí thông minh, sự phán đoán nhanh nhạy, tinh tế, nhạy bén và giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực điều tra.
Câu 5 trang 23 sgk Ngữ văn lớp 9
Nhà văn không miêu tả chi tiết quá trình suy luận của luật sư để:
- Khuyến khích người đọc tự mình suy luận, kích thích trí tò mò, bằng cách chỉ đưa ra các manh mối thông qua lời thoại của nhân vật.
- Đảm bảo sự hấp dẫn, hợp lý, và truyền tải được thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc.
Câu 6 trang 23 sgk Ngữ văn lớp 9
Trong phần đầu của vụ án, tác giả đã đưa ra nhiều manh mối gây nhiễu để đánh lạc hướng suy luận của người đọc.
Các thành viên trong gia đình Méc-đơ-lân đều có khả năng là nghi phạm: thím Ê-mi-ly và bà Li-ly từng có mâu thuẫn căng thẳng, thím có thái độ đáng ngờ; Méc-đơ-lân không muốn sống với bà do bất đồng về công việc người mẫu của cô; Mét-thiu thì đang nợ nần chồng chất và không muốn hợp tác với luật sư. → Điều này khiến người đọc dễ nghi ngờ các thành viên trong gia đình, đặc biệt là Mét-thiu.
Câu 7 trang 23 sgk Ngữ văn lớp 9
Suy nghĩ, bài học:
- Cần trung thực với những hành động của mình.
- Tin tưởng vào sự thật và công lý.
Viết kết nối với đọc
Vào vai nhân vật Méc-đơ-lân, viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) ghi lại cảm nghĩ về luật sư Ét-uốt sau khi ông phá án thành công.
Sau khi luật sư Ét-uốt phá án thành công, trong lòng tôi tràn ngập sự cảm kích và ngưỡng mộ đối với ông. Tôi thật sự khâm phục trí tuệ và sự tinh tế của ông khi đã tìm ra chân tướng vụ án giữa vô số manh mối rối rắm. Ông không chỉ thông minh mà còn rất kiên nhẫn, cẩn trọng, và luôn giữ bình tĩnh trong mọi tình huống. Sự nhạy bén và khả năng phán đoán của ông thật đáng nể, đặc biệt khi ông sử dụng cả những yếu tố tưởng chừng nhỏ nhặt nhất để làm sáng tỏ vụ việc. Nhờ sự tận tâm của ông, gia đình chúng tôi mới có thể biết rõ sự thật và giải tỏa mọi hiểu lầm. Tôi học được từ ông bài học về lòng kiên trì và niềm tin vào công lý, rằng dù sự việc có phức tạp đến đâu, nếu có sự quyết tâm và nhạy bén, chân lý nhất định sẽ được phơi bày.