Nhằm giúp các em học sinh lớp 7 hệ thống kiến thức và phát triển kỹ năng vận dụng, chúng ta cùng tìm hiểu phần củng cố, mở rộng trang 73 trong sách Ngữ Văn 7 tập 2, bộ sách Kết nối tri thức ngay sau đây.
Củng cố, mở rộng trang 73
Câu 1 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Bản đồ dẫn đường: Mỗi cá nhân trong cuộc đời đều tự vạch ra lộ trình riêng để hướng tới mục tiêu đã định.
Hãy cầm lấy và đọc: Khẳng định vai trò thiết yếu của việc đọc sách trong đời sống con người; đồng thời đề cập đến phương pháp lựa chọn, tiếp nhận sách và đưa ra giải pháp cho tình trạng suy giảm văn hóa đọc hiện nay.
Nói với con: Khắc họa tình cảm gia đình đầm ấm, ngợi ca truyền thống tốt đẹp, thể hiện niềm tự hào về quê hương, dân tộc. Qua đó, bài thơ giúp người đọc cảm nhận sâu sắc hơn về sức sống mãnh liệt và nét đẹp tâm hồn của đồng bào dân tộc miền núi, khơi gợi tình yêu quê hương và nghị lực sống mạnh mẽ.
Câu 2 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
* Văn bản: Bản đồ dẫn đường:
– Tấm bản đồ ẩn dụ cho cách ta nhìn nhận cuộc đời và con người.
+ Lí lẽ: Mỗi người sẽ hình thành cách nhìn nhận riêng về cuộc sống và con người, chịu ảnh hưởng từ sự giáo dục của cha mẹ, hoàn cảnh sống, tôn giáo và kinh nghiệm cá nhân. Hai người với hai nhân sinh quan khác biệt, một lạc quan, một bi quan, tất yếu sẽ dẫn đến hai lựa chọn khác nhau trên đường đời.
+ Bằng chứng: Câu chuyện về sự khác biệt trong cách nhìn đời của người mẹ (“ông”) và của bản thân “ông” đã cho thấy điều đó.
– Tấm bản đồ còn là cách mỗi người nhìn nhận chính mình.
+ Lí lẽ: Hàng loạt câu hỏi được đặt ra để triển khai ý “nhìn nhận về bản thân”: Tôi có những phẩm chất gì? Điểm mạnh, điểm yếu của tôi là gì? Liệu tôi có dễ dàng bị người khác làm tổn thương hay không? Khi gặp khó khăn, tôi sẽ gục ngã hay kiên cường đương đầu? Người viết lí giải: Chính câu trả lời cho những câu hỏi trên sẽ là nền tảng tạo nên hình dáng tấm bản đồ mà ta mang theo trong tâm trí.
+ Bằng chứng: Câu chuyện về chính cuộc đời “ông”: Sau vụ tai nạn, “ông” đã có thay đổi đáng kể để từ đó hiểu mình là ai, ý nghĩa cuộc sống là gì.
* Văn bản: Hãy cầm lấy và đọc:
– Những lí lẽ được đưa ra: Người ta vẫn đọc sách ngay khi các phương tiện nghe nhìn phát triển là bởi sự kì diệu của chữ trên trang sách (hàm chứa văn hoá của một dân tộc, mang hồn thiêng của đất nước, kích thích trí tưởng tượng, khơi gợi tư duy hồi đáp, phản biện,…).
– Bằng chứng để củng cố cho lí lẽ: Sách chứa đựng thế giới, phản ánh xã hội con người; đọc một cuốn sách hay như đi cuốn vào nỗi say mê, niềm khoái cảm,…
Câu 3 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Sách là người bạn đường thân thiết của con người trên hành trình khám phá tri thức và hoàn thiện bản thân. Sách cung cấp cho ta nguồn kiến thức vô tận về mọi lĩnh vực của đời sống, từ khoa học, lịch sử, văn học nghệ thuật đến kỹ năng sống. Đọc sách giúp ta mở mang trí tuệ, bồi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân sinh quan đúng đắn và phát triển tư duy logic, sáng tạo. Sách còn là người bạn tâm giao, giúp ta chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. Những trang sách ý nghĩa sẽ dẫn dắt ta đến với những giá trị tốt đẹp, hướng ta đến lối sống tích cực, nhân văn. Có thể nói, sách là người bạn đồng hành tin cậy, luôn bên ta trên mọi nẻo đường, giúp ta trưởng thành và sống ý nghĩa hơn. Vì vậy, hãy trân trọng và yêu quý sách, biến việc đọc sách thành thói quen tốt đẹp để hoàn thiện bản thân mỗi ngày.
Câu 4 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Câu nói tâm đắc: “Tấm bản đồ dẫn đường” chính là cách chúng ta nhìn nhận cuộc sống và con người xung quanh.
Dàn ý chi tiết:
Mở bài: Dẫn dắt và khẳng định ý nghĩa câu nói: Cách ta quan niệm về cuộc đời và con người sẽ định hướng cho hành trình của mỗi chúng ta – đó chính là “tấm bản đồ dẫn đường” đích thực.
Thân bài: Phân tích và chứng minh “tấm bản đồ” là cách nhìn về cuộc đời, con người.
Luận điểm: Nhân sinh quan của mỗi người được hình thành từ nhiều yếu tố: sự dạy dỗ của cha mẹ, môi trường sống, niềm tin tôn giáo và những trải nghiệm cá nhân. Sự khác biệt trong cách nhìn – một bên là niềm tin, sự lạc quan; một bên là sự hoài nghi, bi quan – sẽ dẫn tới những ngã rẽ số phận hoàn toàn trái ngược.
Dẫn chứng: Từ câu chuyện trong văn bản “Bản đồ dẫn đường”, có thể thấy rõ sự đối lập trong nhân sinh quan của “ông” và mẹ đã tạo nên sự khác biệt trong quan điểm sống của họ.
Kết bài: Bài học rút ra cho bản thân. Gửi lời cảm ơn.
Câu 5 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Hai văn bản nghị luận:
Văn bản: Bàn về đọc sách (Chu Quang Tiềm)
Văn bản: Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng)
| Văn bản | Vấn đề được bàn luận |
Cách sử dụng lí lẽ và bằng chứng
|
| Bàn về đọc sách (Chu Quang Tiềm) | Sự cần thiết của việc đọc sách và phương pháp đọc sách hiệu quả. | Nhấn mạnh tầm quan trọng, ý nghĩa thiết thực của việc đọc sách. Chỉ ra những khó khăn, nguy cơ tiềm ẩn của việc đọc sách trong thời đại ngày nay và hướng dẫn cách lựa chọn sách cũng như cách đọc sao cho đạt kết quả tốt nhất. |
| Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng) | Đức tính giản dị, khiêm nhường, gần gũi trong đời sống, trong quan hệ với mọi người và trong cả lời ăn tiếng nói của Bác. Ở Bác, sự giản dị hòa quyện với đời sống tinh thần phong phú, với tư tưởng và tình cảm tốt đẹp, cao thượng. | Nêu nhận định khái quát về đức tính giản dị của Bác. Làm rõ những biểu hiện cụ thể về đức tính ấy trong bữa cơm, cách ứng xử với mọi người, trong nói và viết,… |
Xem thêm: Trình bày ý kiến về một vấn đề đời sống – KNTT tập 2 lớp 7
Tác giả:
Mai Khanh
Mai Khanh là một giáo viên có 13 năm kinh nghiệm giảng dạy tại trường THCS Chu Văn An, TP.HCM. Cô đã nhận giải thưởng "Giáo viên sáng tạo" từ UNESCO và có chứng chỉ đào tạo về phương pháp giảng dạy hiện đại từ Đại học Harvard. Với kho tàng kiến thức rộng mở của mình, cô Mai Khanh luôn truyền cảm hứng đến từng học sinh.
