Soạn văn lớp 7 Lễ rửa làng của người Lô Lô – KNTT tập 2

Hướng dẫn soạn bài Lễ rửa làng của người Lô Lô trong sách Ngữ văn 7 tập 2 Kết nối tri thức, giúp học sinh nắm vững kiến thức về văn hóa dân tộc thiểu số. Bài soạn cung cấp phân tích chi tiết, giải đáp câu hỏi, hỗ trợ các em học tốt môn Ngữ văn, đồng thời mở rộng hiểu biết về sự đa dạng văn hóa Việt Nam.

Lễ rửa làng của người Lô Lô

Trước khi đọc

Câu 1 trang 84 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Một phong tục thể hiện nếp sống gắn bó với thiên nhiên của người Việt Nam mà em biết là tục thờ cúng tổ tiên. Người Việt tin rằng tổ tiên sau khi qua đời vẫn luôn dõi theo, phù hộ cho con cháu. Việc thờ cúng tổ tiên thể hiện lòng biết ơn, sự tưởng nhớ đến tổ tiên, đồng thời cầu mong sự bình an, may mắn. Nhiều gia đình còn trồng cây cối xung quanh nhà, tạo không gian xanh mát, gần gũi với thiên nhiên, như một cách thể hiện sự hòa hợp giữa con người và tự nhiên, cũng là nơi để con cháu hướng về cội nguồn.

Câu 2 trang 84 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Em đã có dịp được nghe phổ biến về cách chơi của một số trò chơi/hoạt động quen thuộc như đá cầu, nhảy dây, trốn tìm hay ô ăn quan.

Sau khi được hướng dẫn, em cảm thấy rất hào hứng và muốn được tham gia ngay vào những trò chơi này. Việc hiểu rõ luật chơi/quy tắc giúp em cảm thấy tự tin và có thể tận hưởng trọn vẹn niềm vui của trò chơi.

Đọc văn bản

Câu 1 trang 84 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Lễ hội thường được tổ chức vào thời điểm sau khi thu hoạch xong mùa vụ. Đây là lúc người dân thảnh thơi, có thời gian để tham gia các hoạt động cộng đồng.

Câu 2 trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Tác giả bắt đầu bằng việc giới thiệu khái quát về người Lô Lô, những nét tính cách đặc trưng của họ.

Sau đó, tác giả đề cập đến các lễ hội truyền thống và dẫn dắt vào lễ rửa làng – một nghi lễ quan trọng của người Lô Lô.

Câu 3 trang 85 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Thời điểm: Lễ rửa làng được tổ chức ba năm một lần, vào tháng 5 hoặc tháng 6 âm lịch.

Chuẩn bị:

• Lễ vật: Gồm thẻ hương, chén nước, giấy trúc, và một con gà trống.
• Tối hôm trước: Thầy cúng thắp hương, đặt giấy trúc và chén nước xuống góc nhà để xin phép tổ tiên cho tổ chức lễ.
• Nhân lực: Lễ cúng chính thức cần có một thầy cúng chính, một thầy cúng phụ và một số nam giới giúp việc.

Câu 4 trang 86 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Hai con dê: Có mùi đặc trưng để xua đuổi tà ma.

Vật phẩm khác: Gà trống trắng, rượu ngô, hạt ngô, cỏ, kiếm gỗ, kiếm sắt, ba cành lau, ba cành đào,…

Cây tre đặc biệt: Cây tre dài được đục miệng ở đoạn giữa, đổ đầy đất và cắm hình nhân, tượng trưng cho sự sợ hãi của hồn ma đối với con người.

Câu 5 trang 86 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Đoàn hành lễ: Gồm hai người dắt hai con dê, những người khác mang cây tre giả làm ngựa, quấy hạt ngô, xách gà trống trắng, cành đào, mận, lau, vải đỏ,… đi theo sau thầy cúng.

Các gia đình: Khi đoàn hành lễ đến, gia chủ phải chuẩn bị sẵn hình nhân, hai bó củi, hai bó cỏ và thể hiện thái độ cung kính, thành khẩn.

Câu 6 trang 86 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Sau khi hoàn tất nghi lễ, mọi người cảm thấy thanh thản, nhẹ nhõm và thêm niềm tin vào một tương lai tốt đẹp.

Câu 7 trang 86 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Hạn chế người lạ: Sau lễ cúng, người lạ không được vào làng trong vòng 9 ngày.

Xử lý vi phạm: Nếu có người lạ vô tình vào làng, họ phải chuẩn bị lễ vật để cúng tạ lỗi.

Xem thêm: Soạn văn lớp 7 Thực hành tiếng Việt trang 83 – KNTT tập 2

Sau khi đọc

Câu 1 trang 87 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Qua văn bản, em đã nắm bắt được những thông tin chính về lễ rửa làng như sau:

Thời gian tổ chức: Thường diễn ra sau khi mùa màng đã thu hoạch xong.

Công tác chuẩn bị:

• Lễ vật: Bao gồm thẻ hương, chén nước, giấy trúc và một con gà trống.
• Nghi thức xin phép: Vào tối hôm trước, thầy cúng sẽ thắp hương, đặt giấy trúc và chén nước ở góc nhà để cầu xin tổ tiên cho phép tiến hành lễ.
• Thành phần tham gia: Buổi lễ chính thức có sự tham gia của một thầy cúng chính, một thầy cúng phụ và một số nam giới.

Trình tự thực hiện:

• Đoàn rước: Một thầy cúng chính, một thầy cúng phụ cùng một số nam giới trong làng sẽ tạo thành đoàn thực hiện nghi lễ.
• Đi khắp làng: Đoàn người di chuyển đến từng nhà trong làng, kèm theo tiếng chiêng trống náo nhiệt.
• Mang theo lễ vật: Đoàn rước mang theo nhiều lễ vật như dê, gà, rượu ngô, cỏ,…

Mục đích của nghi lễ: (Phần này cần bổ sung thêm thông tin về ý nghĩa của hoạt động, ví dụ như: cầu mong sự bình an, sạch sẽ, mùa màng bội thu…)

Câu 2 trang 87 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Em cho rằng, mục đích chính của tác giả khi viết văn bản này là để giới thiệu và giải thích về lễ rửa làng – một nét văn hóa đặc sắc của người Lô Lô. Qua đó, tác giả muốn khẳng định giá trị của lễ hội này trong việc làm phong phú thêm bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số Việt Nam.

Để đạt được mục đích ấy, tác giả đã cung cấp thông tin chi tiết, cụ thể về các khía cạnh của lễ rửa làng, bao gồm: thời gian tổ chức, cách thức dẫn dắt vào nội dung chính, công tác chuẩn bị, trình tự thực hiện, cho đến những quy định đặc biệt liên quan đến nghi lễ.

Câu 3 trang 87 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Văn bản đã đề cập đến nhiều hoạt động khác nhau trong lễ rửa làng của người Lô Lô.

Trong đó, hoạt động “9 ngày sau lễ cúng, người lạ mới được phép vào làng” là một quy định bắt buộc, cần được tuân thủ nghiêm ngặt.

Ngược lại, hoạt động ăn uống trong lễ hội không bị ràng buộc bởi luật lệ cụ thể nào.

Câu 4 trang 87 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Tinh thần tập thể, gắn kết cộng đồng trong các hoạt động của ngày lễ được thể hiện rõ nét qua những chi tiết sau:

• Sau những giờ lao động vất vả, người dân lại cùng nhau sum họp, tham gia thực hiện các nghi lễ truyền thống.
• Họ đồng lòng, chung sức tiến hành các nghi thức của buổi lễ.
• Khi buổi lễ kết thúc, tất cả mọi người đều cảm thấy phấn chấn, nhẹ nhõm trong lòng.

Câu 5 trang 87 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Từ việc đọc văn bản “Lễ rửa làng của người Lô Lô”, em rút ra được một số kinh nghiệm khi viết văn bản giới thiệu về quy tắc, luật lệ của một trò chơi hay hoạt động như sau:

• Hiểu biết thấu đáo: Trước hết, cần phải nắm vững quy tắc, luật lệ của trò chơi hay hoạt động mà mình định giới thiệu.
• Trình bày logic, khoa học: Cần sắp xếp thông tin một cách hợp lý, rõ ràng, dễ hiểu để người đọc dễ dàng tiếp thu và nắm bắt.

Viết kết nối với đọc 

Viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) nêu cảm nhận của em về những giá trị sống được bộc lộ qua lễ rửa làng của người Lô Lô.

Lễ rửa làng của người Lô Lô là một nét đẹp văn hóa truyền thống, thể hiện rõ tinh thần cộng đồng và những giá trị sống tốt đẹp. Qua lễ hội, em cảm nhận được sự gắn kết bền chặt giữa các thành viên trong cộng đồng, họ cùng nhau thực hiện các nghi thức, cùng nhau hướng đến một cuộc sống bình an, hạnh phúc. Lễ rửa làng còn cho thấy sự trân trọng, giữ gìn những giá trị truyền thống của cha ông, đồng thời giáo dục thế hệ trẻ về lòng biết ơn, ý thức trách nhiệm với cộng đồng. Em cũng cảm nhận được niềm tin tâm linh, sự lạc quan hướng về tương lai tươi sáng của người Lô Lô. Đây là một nét đẹp văn hóa cần được bảo tồn và phát huy.