Soạn văn lớp 9 Củng cố, mở rộng trang 84  – KNTT

Trong bài “Củng cố, mở rộng” trên trang 84 sách Ngữ Văn lớp 9, học sinh có cơ hội củng cố kiến thức và mở rộng kỹ năng ngôn ngữ. Bài học này không chỉ giúp các em ôn tập hiệu quả mà còn khám phá thêm nhiều phương pháp phân tích văn bản, qua đó nâng cao khả năng diễn đạt và tư duy phản biện.

Củng cố, mở rộng

Câu 1 trang 84 sgk Ngữ văn lớp 9

Giống nhau

Cả hai đoạn đều miêu tả cuộc gặp gỡ giữa Kim Trọng và hai chị em Thúy Kiều.

Cả hai đều miêu tả ngoại hình của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân.

Khác nhau

Đoạn trích thơ:

• Chỉ miêu tả chung chung về vẻ đẹp bên ngoài của hai chị em bằng biện pháp ước lệ tượng trưng qua các câu thơ: “Bóng hồng nhác thấy nẻo xa,/ Xuân lan thu cúc mặn mà cả hai”, từ “quốc sắc.”
• Tập trung miêu tả tâm tư, tình cảm của Kim Trọng và chị em Thúy Kiều bằng nhiều tính từ mỹ lệ, gợi cảm.

Đoạn trích truyện:

• Miêu tả chi tiết vẻ đẹp của mỗi người: Thúy Kiều (mày nhỏ, dài, mắt trong mà sáng,…); Thúy Vân (dung mạo đoan trang, vẻ đẹp khó tả,…).
• Tập trung kể hành động của Kim Trọng. Tâm trạng của Kim Trọng chỉ được thể hiện qua lời độc thoại nội tâm.
• Nhận xét chung: Cả hai cách miêu tả đều có sự tinh tế và tạo ấn tượng sâu sắc về nhân vật. Tuy nhiên, Nguyễn Du tập trung vào việc khắc họa vẻ đẹp tâm hồn và tình cảm tinh tế qua hình ảnh và cảm nhận, trong khi Thanh Tâm Tài Nhân lại nhấn mạnh đến tác động của vẻ đẹp bên ngoài và tình cảm bộc phát của nhân vật.

Câu 2 trang 84 sgk Ngữ văn lớp 9

Tham khảo bài soạn sau: “Soạn văn lớp 9 Trình bày ý kiến về một vấn…hiện nay – KNTT”.

Câu 3 trang 84 sgk Ngữ văn lớp 9

a. Xác định vị trí và bố cục của đoạn trích:

Vị trí: Đoạn trích nằm ở phần đầu của truyện Lục Vân Tiên. Đây là đoạn miêu tả cảnh Lục Vân Tiên vô tình gặp và cứu Kiều Nguyệt Nga khỏi tay bọn cướp trên đường từ trường học về quê.

Bố cục:

1. Mở đầu (4 câu đầu): Giới thiệu cảnh ngộ Kiều Nguyệt Nga gặp nạn.
2. Phần giữa (8 câu tiếp theo): Miêu tả cảnh Lục Vân Tiên ra tay đánh cướp và cứu Kiều Nguyệt Nga.
3. Phần kết (4 câu cuối): Cảm nghĩ của Kiều Nguyệt Nga và lời cảm ơn Lục Vân Tiên.

b. Phân tích hình tượng thiên nhiên hoặc con người trong đoạn trích:

Hình tượng con người:

Lục Vân Tiên:

• Đoạn thơ khắc họa hình ảnh Lục Vân Tiên là một chàng trai anh hùng, dũng cảm và đầy tình người. Khi gặp cảnh Kiều Nguyệt Nga bị cướp tấn công, Lục Vân Tiên không ngần ngại ra tay cứu giúp.
• Hành động của Lục Vân Tiên được miêu tả chi tiết qua các câu thơ: “Vân Tiên ghé lại bên đàng/ Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô”. Hình ảnh này thể hiện sự dũng mãnh, quyết đoán của Lục Vân Tiên, một người sẵn sàng ra tay nghĩa hiệp để bảo vệ kẻ yếu.
• Sau khi đánh bại bọn cướp, Lục Vân Tiên không màng đến công lao của mình, mà chỉ muốn làm điều đúng đắn, giúp đỡ người khác. Tâm hồn trong sáng và tinh thần trọng nghĩa của Lục Vân Tiên được thể hiện rõ qua hành động và lời nói.

Kiều Nguyệt Nga:

• Kiều Nguyệt Nga xuất hiện với hình ảnh của một thiếu nữ hiền lành, yếu đuối và bị hãm hại. Cô được miêu tả như một người phụ nữ đức hạnh, biết ơn và trọng nghĩa. Sau khi được cứu giúp, Kiều Nguyệt Nga bày tỏ lòng biết ơn chân thành đối với Lục Vân Tiên.

c. Chỉ ra những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích:

Nội dung: Đoạn trích thể hiện rõ tinh thần trượng nghĩa, anh hùng của Lục Vân Tiên và lòng biết ơn của Kiều Nguyệt Nga. Đây cũng là một minh chứng cho đạo lý “giữa đường thấy chuyện bất bình chẳng tha” trong xã hội.

Nghệ thuật:

• Sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời sống thường nhật.
• Miêu tả hành động và tính cách của nhân vật rõ ràng, sinh động.
• Tạo nên sự kịch tính trong tình huống gặp nạn và sự can đảm của Lục Vân Tiên.