Bài văn lớp 7 Đi lấy mật – Kết nối tri thức

Bài “Đi lấy mật” trong sách giáo khoa lớp 7 – Kết nối tri thức mở ra cánh cửa vào thế giới tự nhiên qua chuyến phiêu lưu đầy mạo hiểm, giúp học sinh hiểu rõ hơn về lòng dũng cảm và tầm quan trọng của sự hòa hợp với thiên nhiên.

Trước khi đọc (Trang 18 sgk Ngữ văn lớp 7)

Một trong những miền quê Việt Nam đã để lại ấn tượng sâu sắc cho tôi qua các tác phẩm nghệ thuật là Hội An. Thông qua tranh ảnh, thơ văn, và nhất là những bộ phim đã khắc họa không gian của phố cổ Hội An, tôi cảm nhận được vẻ đẹp yên bình, nét cổ kính hòa quyện cùng sự nhộn nhịp của cuộc sống thường nhật.

Đặc biệt, vẻ đẹp của Hội An vào buổi tối với hàng ngàn chiếc đèn lồng được thắp sáng lung linh dọc theo con phố cổ đã trở thành hình ảnh đặc trưng không thể quên, thể hiện sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại.

Đọc văn bản

Hình dung: Khung cảnh thiên nhiên qua cái nhìn của nhân vật An

An cảm nhận sâu sắc về sự yên bình và mát mẻ của thiên nhiên, giúp anh cảm thấy thư thái và được làm mới tinh thần. Đây là khoảnh khắc lý tưởng để ngắm nhìn và trân trọng sự bình yên của tự nhiên.

Theo dõi: Chú ý những chi tiết miêu tả ngoại hình và cử chỉ của các nhân vật.

Ngoại hình và cử chỉ của nhân vật cha:

• Cử chỉ: “Tay cầm chạ gác” và “đưa con dao rừng rất sắc phạt ngang một nhánh gai”. Cử chỉ này cho thấy sự khéo léo và quen thuộc của người cha với công việc chặt gỗ hoặc làm việc trong rừng, biểu hiện sự mạnh mẽ và kinh nghiệm.
• Ngoại hình: Mặc dù không mô tả trực tiếp về ngoại hình, nhưng từ “tay cầm” và việc sử dụng dao lớn mô tả gián tiếp về sức mạnh và vẻ ngoài cứng cáp của người cha trong môi trường sống khắc nghiệt.

Cử chỉ của con nhân vật Luốc:

• Cử chỉ: “Con Luốc chay tung tăng sục sạo trong các bụi cây”. Điều này cho thấy sự nhanh nhẹn và tự do, vui vẻ của cậu bé trong môi trường tự nhiên, phản ánh sự hồn nhiên và yêu đời của trẻ em trong môi trường này.

Theo dõi: Chú ý những suy nghĩ của nhân vật An về tía nuôi, về Cò

Về Tía nuôi:

• An lắng nghe Tía nuôi kể chuyện với sự tôn trọng và quan tâm, thể hiện qua việc anh chăm chú và sau đó đề nghị Tía nghỉ ngơi khi nhận thấy ông mệt. An còn thể hiện sự tò mò và khao khát hiểu biết sâu hơn qua câu hỏi Tía nuôi đặt ra về chủ đề của câu chuyện.

Về Cò:

• Mặc dù không có suy nghĩ trực tiếp về Cò trong đoạn trích, nhưng cách An tiếp nhận hành động chuẩn bị nước của bà cho thấy anh coi là một thành viên quan trọng trong gia đình, góp phần tạo nên không khí ấm cúng và chăm sóc lẫn nhau.

Theo dõi: Cò giảng giải cho An những gì?

Cò chỉ dẫn An cần phải kiên nhẫn và quan sát kỹ vào khoảng cách giữa hai nhành tràm. Cò khuyến khích An nhìn vào một điểm trống cụ thể để tìm thấy con ong mật.

Hình dung: Vẻ đẹp phong phú và sống động của rừng

• Tiếng kêu nhỏ của đàn chim li ti như nấm trấu bay qua những ngọn tràm cao.
• Hơi đất nhẹ tỏa lên, phủ mờ những bụi cây cúc áo.
• Nhân vật ăn cơm vắt và nghỉ ngơi dưới bóng nắng mới lên.
• Hương hoa tràm ngây ngất lan tỏa khắp rừng.
• Ánh sáng vàng rực rỡ xuống mặt đất.
• Kỳ nhông thay đổi màu sắc liên tục.
• Con Luốc rón rén mò tới, phản ứng nhanh khi gặp nguy hiểm.

Tóm tắt: Nội dung câu chuyện của má nuôi An

Trong đoạn trích, má nuôi An kể về cách chọn cây để gác kèo ong. Bà giải thích rằng rừng có nhiều cây nhưng không phải cây nào cũng phù hợp.

Phải chọn những cây có “ám”, nơi ong dễ đậu, và chọn thời điểm thích hợp như mùa xuân khi hoa tràm nở. Bà cũng chỉ dẫn cách làm kèo bằng cách chọn nhành tràm, chặt một đoạn nhỏ và buộc vào bằng dây rừng để thu hút ong làm tổ.

Theo dõi: Ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật

• Má nuôi sử dụng ngôn ngữ thân thiện, giàu kinh nghiệm. Ví dụ, bà nói: “Chẳng dễ đâu, con à!” và “Định không đúng chỗ, đoán sai hướng gió chứ sao!”
• Lời nói của bà toát lên sự hiền lành và truyền đạt kinh nghiệm quý báu.
• An thể hiện sự tò mò và ham học hỏi qua câu hỏi: “Ủa! Tại sao vậy, má?”
• Ngôn ngữ của An cho thấy sự kính trọng và mong muốn học hỏi từ má nuôi.

So sánh: Sự khác biệt trong cách “thuần hóa” ong rừng của người dân vùng U Minh

• Sử dụng phương pháp gác kèo ong trên cành cây tràm, theo dõi hướng gió để chọn vị trí thích hợp. Gác kèo trên cành cây cao, dùng cây tràm và phương pháp truyền thống để thu hút ong.

Tham khảo bài viết sau: “Thực hành tiếng Việt trang 17 – Kết nối tri thức”.

Sau khi đọc

Câu 1: (Trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7)

Đoạn trích có ba nhân vật: An, má nuôi của An, và Cò.

Mối quan hệ: An là cháu, má nuôi là người lớn tuổi chăm sóc An, Cò là bạn đồng hành của An.

Câu 2: (Trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7)

Má nuôi là người giàu kinh nghiệm, hiền lành và thân thiện. Bà luôn truyền đạt kiến thức cho An một cách tận tâm và chu đáo. Chi tiết tiêu biểu là bà giải thích kỹ càng về cách chọn cây gác kèo ong và chia sẻ nhiều kinh nghiệm sống.

Câu 3: (Trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7)

Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được tái hiện qua cái nhìn của An.

An có khả năng quan sát tỉ mỉ và cảm nhận sâu sắc về thiên nhiên. Điều này thể hiện qua cách An miêu tả chi tiết và sống động về âm thanh, màu sắc, và mùi hương của rừng.

Câu 4: (Trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7)

Cò là cậu bé sinh ra và lớn lên ở vùng rừng U Minh.

Chi tiết khẳng định: Cò thông thạo về việc gác kèo ong, hiểu biết về rừng và các loài cây, cho thấy cậu bé quen thuộc và gắn bó với cuộc sống nơi đây.

Câu 5: (Trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7)

An được miêu tả qua lời nói (hỏi má nuôi về việc gác kèo ong), hành động (chăm chú nghe và quan sát), suy nghĩ (tò mò, ham học hỏi).

Tính cách: An là cậu bé tò mò, ham học hỏi, kính trọng và yêu quý người lớn, có tình yêu thiên nhiên.

Câu 6: (Trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7)

Con người phương Nam: Giản dị, chất phác, thân thiện và có tình yêu sâu sắc với thiên nhiên.

Rừng phương Nam: Phong phú, đa dạng, sống động và giàu sức sống.

Viết kết nói với đọc

Câu hỏi (Trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7)

Một chi tiết thú vị trong đoạn trích “Đi lấy mật” là cảnh má nuôi giải thích cách chọn cây để gác kèo ong. Má nuôi chia sẻ kinh nghiệm chọn cây có “ám”, biết hướng gió và thời điểm thích hợp. Điều này cho thấy sự khéo léo và thông thái của má nuôi cũng như tình yêu và sự gắn bó với thiên nhiên.

Qua lời kể của má nuôi, em cảm nhận được tình cảm và kiến thức sâu rộng của người dân U Minh, đồng thời truyền cảm hứng về sự tôn trọng và bảo vệ thiên nhiên.