Soạn văn 8: Bài thơ về tiểu đội xe không kính tập 2 – KNTT

Bài thơ về tiểu đội xe không kính trong chương trình Ngữ Văn lớp 8 mang đến những hình ảnh sinh động về sự khắc nghiệt của chiến tranh và tinh thần kiên cường của người lính. Tập 2 của bài thơ tiếp tục thể hiện sự lạc quan, tình đồng đội gắn bó và ý chí kiên cường, bất chấp mọi khó khăn. Hãy cùng soạn bài để hiểu rõ hơn về những thông điệp nhân văn mà tác giả muốn gửi gắm.

Thực hành đọc: Bài thơ về tiểu đội xe không kính tập 2 kết nối tri thức 

Câu 1 trang 56 ngữ văn 8 tập 2 

Số tiếng trong mỗi dòng, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ

Số tiếng trong mỗi dòng: không cố định

Số dòng trong mỗi khổ: 4 dòng

Vần chân (tim – chim, già – ha, rơi – tới,…)

Nhịp thơ linh hoạt

Câu 2 trang 56 ngữ văn 8 tập 2

Hình ảnh những chiếc xe không kính và người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn

Những chiếc xe không kính

• Những chiếc xe không kính không phải là do thiếu kính mà là vì qua những năm tháng chiến tranh khốc liệt, bom rơi, bão đạn đã khiến kính vỡ đi.
• Không chỉ một chiếc xe mà là một “tiểu đội” – đơn vị quân đội nhỏ nhất: Điều này không phải là trường hợp hiếm hoi mà là tình trạng chung của những chiếc xe vận chuyển trên tuyến đường Trường Sơn. Tiểu đội xe không kính được tác giả mô tả chỉ là một trong vô vàn tiểu đội như thế.

=> Sự khốc liệt của chiến tranh, hiểm nguy nơi chiến trường và tinh thần lạc quan của người lính lái xe được nổi bật lên rõ ràng.

Người lính lái xe

• Tư thế của người lính khi đối mặt với khó khăn:

• Tư thế của người lính lái xe: “Ung dung buồng lái ta ngồi / Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng”: Điều này thể hiện tư thế hiên ngang, chủ động và sẵn sàng đối mặt với nguy hiểm. Dù trong mưa bom bão đạn, họ vẫn hướng về phía trước, nhìn thẳng vào con đường phía trước.
• Những chiếc xe không kính làm cho khó khăn càng trở nên khắc nghiệt hơn:
  • Gió vào làm xoa mắt đắng
  • Con đường chạy thẳng vào tim
  • Sao trời, đột ngột cánh chim => Tất cả như “sa”, “ùa” vào buồng lái. Nhưng người lính không sợ hãi mà vẫn kiên cường đối diện với tất cả.

• Tinh thần lạc quan:

• Mặc dù đối mặt với những khó khăn khi chiếc xe không có kính: “Ừ thì có bụi”, “Ừ thì ướt áo”.
• Nhưng thái độ đối diện với gian khó: “không có… ừ thì” thể hiện sự sẵn sàng chấp nhận mọi thử thách của người lính.
• Hình ảnh người lính “nhìn nhau mặt lấm cười ha ha” hay “gió lùa khô mau thôi” cho thấy tinh thần vui vẻ, yêu đời bất chấp mọi gian khổ.

• Tình đồng đội gắn bó:

• “Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi”: Chi tiết này phản ánh tình cảm chân thật giữa những người lính, cái bắt tay tiếp thêm sức mạnh để họ tiếp tục cuộc hành quân.
• “Bếp Hoàng Cầm dựng đứng giữa trời”: Cuộc chiến đầy gian khổ, họ phải dựng bếp ăn ngoài trời, sinh hoạt vất vả.
• “Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy”: Tình đồng đội thân thiết, gắn bó như những người thân trong gia đình, chia sẻ gian khổ cùng nhau.
• Trên đường hành quân, họ chỉ có thể nghỉ ngơi trên những chiếc võng.
• Nhưng họ vẫn giữ tinh thần lạc quan: “Lại đi, lại đi trời xanh thêm”. Điệp từ “lại đi” như nhịp bước hành quân, và “trời xanh thêm” thể hiện tinh thần lạc quan, yêu đời, hướng tới tương lai.

• Ý chí và tình yêu tổ quốc:

• Mặc dù những khó khăn từ chiếc xe thiếu thốn như không đèn, không mui, thùng xe bị xước… vẫn không thể ngăn cản ý chí của người lính. Xe vẫn cứ chạy vì miền Nam phía trước, vì niềm tin vào chiến thắng và sự thống nhất đất nước.
• “Chỉ cần trong xe có một trái tim”: Hình ảnh “một trái tim” là hoán dụ chỉ người lính. Trái tim họ luôn căng tràn sự sống, sôi sục lòng căm thù giặc và lòng trung thành với Đảng, tình yêu nước sâu đậm của người lính.

Câu 3 trang 56 ngữ văn 8 tập 2

Bố cục, mạch cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của bài thơ

– Bố cục:

Phần 1: Từ đầu đến “Như sa như ùa vào buồng lái”. Tư thế hiên ngang của người lính lái xe.

Phần 2: Tiếp theo đến “Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi”. Tinh thần lạc quan của người lính lái xe trước hoàn cảnh nguy hiểm, khó khăn.

Phần 3. Tiếp theo đến “Lại đi, lại đi trời xanh thêm”. Tình động đội của những người lính.

Phần 4. Còn lại. Lòng yêu nước, quyết tâm chiến đầu vì miền Nam, vì tổ quốc.

– Mạch cảm xúc: Mạch cảm xúc bài thơ được gợi ra từ hình ảnh những chiếc xe không kính. Qua đó, tác giả đã khắc họa tinh thần lạc quan, tư thế hiên ngang của những người lính lái xe cũng như tình đồng đội gắn bó của họ. Cuối cùng bài thơ khép lại với lòng yêu nước, ý chí quyết tâm chiến đấu vì miền Nam, vì tổ quốc.

– Cảm hứng chủ đạo: Hình tượng những chiếc xe không kính, cùng tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan của những người lính lái xe.

Câu 4 trang 56 ngữ văn 8 tập 2

Đặc điểm ngôn ngữ của bài thơ

Gần gũi, giản dị

Sử dụng nhiều khẩu ngữ

Vui vẻ, tếu táo…

Xem thêm>>> Soạn văn: Củng cố mở rộng trang 56 tập 2 – KNTT