Soạn văn 6 thực hành đọc những cánh buồm trang 63 – KNTT

Trang 63 của sách Ngữ văn lớp 6 “Kết nối tri thức” giới thiệu bài thực hành đọc những cánh buồm. Bài học giúp học sinh hiểu sâu hơn về nội dung và ý nghĩa của bài thơ, khám phá các biện pháp nghệ thuật đặc sắc và cảm nhận vẻ đẹp của hình ảnh cánh buồm qua ngôn từ. Thông qua bài thực hành này, học sinh sẽ rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, phân tích và biết cách vận dụng kiến thức đã học để nâng cao khả năng cảm thụ văn học.

Soạn văn 6 thực hành đọc những cánh buồm trang 63

Yêu cầu sau khi thực hành đọc 

• Hình ảnh hai cha con và cuộc trò chuyện của họ.
• Ý nghĩa của hình ảnh những cánh bướm trên biển buổi sớm mai sau trận mưa đêm.
• Các nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ này: phương pháp tự ẩn dụ, điệp ngữ; cách sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc.

Gợi ý trả lời 

1. Hình ảnh hai cha con và cuộc trò chuyện của họ.

a,Hình ảnh hai cha con: 

• Hai cha con bước đi trên cát 
• Bóng cha dài lênh khênh 
• Bóng con tròn chắc nịch 
• Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng 
• Nghe con bước lòng vui phơi phới. 

→ Hình ảnh người cha cao lớn và người con thấp bé chắc khỏe mang lại sự tương phản mạnh mẽ giữa kinh nghiệm đời người của cha và vẻ ngây thơ, tinh khôi của đứa trẻ.

• Khi “cha dắt con đi dưới bình minh rực rỡ”, ta thấy được tình yêu thương vô bờ mà người cha dành cho con mình. Hình ảnh này không chỉ bộc lộ sự ân cần, mà còn phản ánh niềm tin của người cha vào một tương lai tươi sáng cho con cái. Sự dẫn dắt này đảm bảo rằng đứa trẻ sẽ đi đúng hướng và phát triển mạnh mẽ. Sự gắn kết thắm thiết giữa cha và con này gợi lên cảm xúc mạnh mẽ trong lòng người đọc.

b,Khung cảnh cuộc dạo chơi của hai cha con

• Trên bờ biển vào buổi sớm mai. 
• Khung cảnh thiên nhiên rực rỡ sắc màu. 
• Bình minh trên biển có cát trắng mịn, nước biển xanh trong, nắng vàng óng ả. Tất cả các màu sắc hòa trộn với nhau tạo thành bức tranh ban mai tươi hồng. 

Xem thêm>>> Soạn văn 6 củng cố mở rộng trang 62 – kết nối tri thức

Cuộc trò chuyện của hai cha con

a, Cuộc trò chuyện đầu tiên 

Người con:

• Con lắc tay cha, khẽ hỏi một cách thân thương: “Cha ơi! Sao xa kia chỉ thấy nước thấy trời, không thấy nhà, không thấy cây, không thấy người ở đó?”

Người cha:

• Nghe lời con, lòng cha vui phơi phới. Cha mỉm cười, xoa đầu con nhỏ, trả lời một cách nhẹ nhàng: “Theo cánh buồm đi mãi đến nơi xa, sẽ có cây, có cửa, có nhà. Vẫn là đất nước của ta, nhưng nơi đó cha chưa hề đến.”

Phân tích:

• Lời nói trực tiếp: Tiếng con gọi cha thể hiện sự trìu mến và tình cảm gần gũi.
• Điệp ngữ và sử dụng từ ngữ phủ định: “thấy…., không thấy…” diễn tả sự tò mò ngây thơ của đứa con muốn khám phá thế giới.
• Tâm trạng cha: “lòng vui phơi phới, mỉm cười” phản ánh niềm vui khi được cùng con đi dạo, là biểu hiện của tình cha con sâu sắc.
• Điệp ngữ và lời giải thích: Cha dùng điệp từ “sẽ…” và nhắc lại “cây, cửa, nhà” để nhẹ nhàng giải thích cho con, đồng thời ngầm bộc lộ mong muốn khám phá những miền đất mới cùng con.

b,Cuộc trò chuyện thứ hai

Người con trỏ vào cánh buồm xa và nói khẽ: “Cha mượn cho con buồm trắng nhé, để con đi…” Lời của con nhẹ nhàng như tiếng sóng thầm thì, hoặc có thể đó là tiếng lòng của cha từ một thời xa thẳm. Hành động của người con kết hợp với lời nói trực tiếp nhưng vẫn giữ thái độ “nói khẽ” như sợ cảnh vật giật mình, phá vỡ không gian yên bình. Lời đề nghị ngây thơ của con: mượn buồm trắng, với mục đích “để con đi…” Câu nói bỏ lửng với dấu ba chấm tạo ra nhiều liên tưởng, có thể vì cha không nghe rõ hoặc thể hiện khát vọng muốn khám phá thế giới của con.

Người cha không chắc chắn về câu nói vừa rồi: đó là lời của con, của sóng hay là tiếng lòng của chính mình. Câu hỏi tu từ này cũng chính là khát vọng của người cha từ thuở nhỏ nhưng chưa thể thực hiện. Người cha thấy mình trong chính ước mơ của con.

2 Ý nghĩa của hình ảnh những cánh buồm trên biển buổi sớm mai sau trận mưa đêm. 

Trong bài thơ, hình ảnh cánh buồm mang nhiều tầng ý nghĩa:

Cánh buồm tượng trưng cho những ước mơ, khát vọng và hoài bão của nhiều thế hệ. Đó là cánh buồm của con thuyền chở những ước mơ tuổi thơ, dẫn lối đến những chân trời mới, cuộc sống mới và khát vọng mới.

Cánh buồm cũng thể hiện tinh thần và ý chí sẵn sàng đương đầu với thử thách, đối mặt với sóng gió để vươn tới thành công.

Hình ảnh những cánh buồm trên biển vào buổi sớm mai sau trận mưa đêm là một bức tranh đẹp và lãng mạn. Trận mưa đêm gợi nhớ đến những âm u, ảm đạm đã qua, để rồi nhường chỗ cho một bình minh tươi sáng, rực rỡ và ấm áp, hứa hẹn một tương lai với bao điều tốt đẹp.

3 Những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ: biện pháp tu từ ẩn dụ, điệp ngữ; cách dùng từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúc,… 

Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: “ánh nắng chảy đầy vai” → Hình ảnh mặt trời rực rỡ lan tỏa khắp không gian, ánh nắng như dòng chảy lấp đầy trên vai của hai cha con.

Điệp cấu trúc tăng tiến: “Cát càng mịn, biển càng trong” → Bờ biển sau trận bão dữ dội trở lại với vẻ đẹp bình yên, sáng rực không chỉ bởi ánh mặt trời, mà còn bởi màu vàng mịn màng của cát và màu xanh trong của biển.

Điệp cấu trúc, đối, từ láy: “Bóng cha dài lênh khênh/ Bóng con tròn chắc nịch” → Miêu tả độc đáo hình ảnh hai cha con sóng đôi, phản ánh ánh nắng tạo ra bóng của họ. Nắng tạo bóng, do đó có sự miêu tả về ánh sáng và bóng tối.

Điệp ngữ và tăng tiến: “Cha dắt con đi” – “Cha lại dắt con đi” → Hình ảnh song hành thể hiện sự dìu dắt của người cha, nhấn mạnh tình cảm khăng khít giữa cha và con.