Biến đổi khí hậu đang trở thành vấn đề cấp bách của toàn cầu, ảnh hưởng sâu sắc đến môi trường, kinh tế và đời sống con người. Trong bài học Biến đổi khí hậu – mối đe dọa sự tồn vong thuộc sách Kết nối tri thức tập 2 lớp 9, các em sẽ được khám phá những nguyên nhân, hậu quả và giải pháp nhằm đối phó với tình trạng này. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp nội dung soạn văn chi tiết, giúp học sinh hiểu rõ bài học và chuẩn bị tốt cho tiết học trên lớp.
Biến đổi khí hậu – mối đe dọa sự tồn vong
Trước khi đọc
Biến đổi khí hậu đã gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến lao động sản xuất và sinh hoạt của cư dân ở địa phương em. Những biểu hiện dễ nhận thấy là thời tiết ngày càng trở nên khắc nghiệt, hạn hán kéo dài hoặc mưa lũ bất thường làm thiệt hại mùa màng, giảm năng suất lao động nông nghiệp. Nhiều hộ gia đình phải đối mặt với khó khăn trong việc duy trì sản xuất và ổn định cuộc sống. Đồng thời, sinh hoạt hàng ngày của người dân cũng bị ảnh hưởng, chẳng hạn như thiếu nước sạch hoặc nhiệt độ tăng cao gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Vấn đề này rất nghiêm trọng vì nó không chỉ gây tổn thất về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến môi trường sống và chất lượng cuộc sống của người dân. Kết luận này được rút ra từ những quan sát thực tế tại địa phương em, cùng với các báo cáo từ các cơ quan chức năng về tác động của biến đổi khí hậu. Những thông tin này cho thấy biến đổi khí hậu là một thách thức cấp bách cần được quan tâm và giải quyết.
Đọc văn bản
Câu 1 trang 72 sgk Ngữ văn lớp 9
Tác giả đi thẳng vào trọng tâm vấn đề, mở đầu bằng lời cảnh báo nghiêm túc, nhấn mạnh sự cấp thiết của việc nhận thức rõ về hậu quả của biến đổi khí hậu.
Câu 2 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 9
Các bằng chứng cụ thể và đa dạng bao gồm:
- Tốc độ tan chảy nhanh chóng của băng ở Bắc Cực.
- Các vụ cháy rừng ngày càng kéo dài và lan rộng hơn.
- Đại dương bị axít hóa nghiêm trọng hơn.
- Hiện tượng san hô chết hàng loạt.
- Nhiều người buộc phải rời bỏ quê hương vì hậu quả của biến đổi khí hậu.
Câu 3 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 9
Luận điểm được chuyển đổi mạch lạc bằng cách nêu lên khó khăn, sau đó hướng đến những giải pháp vượt qua.
Nội dung chủ yếu tập trung vào việc đề xuất các biện pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Câu 4 trang 73 sgk Ngữ văn lớp 9
Giải pháp: Tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo để giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
Trách nhiệm: Mỗi cá nhân và tất cả các quốc gia phải đoàn kết, dồn toàn lực để đối phó với vấn đề này.
Câu 5 trang 74 sgk Ngữ văn lớp 9
Lời kêu gọi: Tác giả thúc giục các nhà lãnh đạo hành động vì lợi ích của người dân và tương lai chung của hành tinh.
Kế hoạch: Đòi hỏi tất cả mọi người cùng nhau gây sức ép buộc các nhà lãnh đạo đưa ra những chính sách hiệu quả để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.
Xem thêm: Soạn văn lớp 9 Thực hành tiếng Việt trang 71 – KNTT tập 2
Sau khi đọc
Câu 1 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Luận đề chính của văn bản: Biến đổi khí hậu là một vấn đề nghiêm trọng, đang đe dọa đến sự sống còn của nhân loại.
Các luận điểm được triển khai:
- Luận điểm 1: Biểu hiện cụ thể của biến đổi khí hậu và những hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra.
- Luận điểm 2: Sự cần thiết của các giải pháp để đối phó và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
- Luận điểm 3: Trách nhiệm to lớn của các nhà lãnh đạo quốc gia trong việc giải quyết vấn đề này.
- Luận điểm 4: Kêu gọi mọi người hành động ngay lập tức, không được trì hoãn.
Mối quan hệ giữa các luận điểm:
Các luận điểm được trình bày theo trình tự logic, liên kết chặt chẽ với nhau. Từ việc xác định vấn đề và hậu quả, văn bản tiếp tục nhấn mạnh giải pháp, trách nhiệm của các nhà lãnh đạo và cuối cùng là kêu gọi sự chung tay hành động của toàn nhân loại, tất cả đều góp phần làm rõ và nhấn mạnh luận đề chính.
Câu 2 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Tác giả đã nêu ra nhiều hậu quả tiêu cực của biến đổi khí hậu, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người. Cụ thể:
- Băng ở vùng biển Bắc Cực đang tan nhanh hơn dự đoán.
- Các đợt cháy rừng ngày càng kéo dài và lan rộng ra nhiều khu vực.
- Đại dương bị axít hóa nghiêm trọng, đe dọa hệ sinh thái biển.
- Số lượng người phải di cư khỏi quê hương ngày càng tăng do những tác động của biến đổi khí hậu.
- Nguồn tài nguyên thiên nhiên đang dần cạn kiệt.
- Những bằng chứng này vừa cụ thể, vừa khách quan, giúp người đọc nhận thức sâu sắc hơn về mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Câu 3 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Em cho rằng nhận định này là đúng.
Lý do:
- Biến đổi khí hậu đã và đang là một mối đe dọa lớn đối với sự sống còn của con người và nhiều loài sinh vật trên Trái Đất.
- Tác giả, với những thông tin được tổng hợp từ các nhà khoa học và các nguồn dữ liệu đáng tin cậy, đã đưa ra một lời cảnh báo dựa trên các nghiên cứu thực tế và xu hướng toàn cầu. Điều này cho thấy tính chính xác và cấp thiết của vấn đề được nêu ra.
Câu 4 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Vị thế của tác giả: Là Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc, một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn với trách nhiệm quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu.
Thái độ thể hiện: Vị thế này cho phép tác giả trình bày ý kiến một cách thẳng thắn và dứt khoát. Tác giả có thể trực tiếp kêu gọi, yêu cầu các nhà lãnh đạo và mọi người trên thế giới hành động ngay để đối mặt với những thách thức cấp bách từ biến đổi khí hậu.
Câu 5 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Các thông tin khách quan được nêu:
- Những kịch bản nghiêm trọng nhất đã được các nhà khoa học cảnh báo.
- Nhiều nhà lãnh đạo không chịu tiếp thu và hành động trước vấn đề biến đổi khí hậu.
- Hiện tượng băng tan ở Bắc Cực ngày càng nhanh, kéo theo những hậu quả đáng lo ngại.
Căn cứ nhận biết: Các thông tin này phản ánh thực trạng đã được kiểm chứng và ghi nhận qua nghiên cứu khoa học cũng như các số liệu thực tế, giúp văn bản có tính thuyết phục cao.
Câu 6 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Những giải pháp được đề xuất:
- Thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng nước, gió, và mặt trời.
- Ngăn chặn nạn phá rừng và khôi phục những khu rừng bị tàn phá.
- Khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý và bền vững.
- Các quốc gia giàu cần gánh trách nhiệm lớn hơn trong việc đối phó với khủng hoảng khí hậu, đồng thời hỗ trợ các quốc gia nghèo trong việc phát triển khả năng chống chịu.
Người thực hiện: Lãnh đạo các quốc gia, tổ chức, và cơ quan ban ngành phải đóng vai trò chủ đạo trong việc thực hiện các giải pháp này.
Câu 7 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Đối tượng tác động: Cả hai văn bản đều hướng tới toàn thể nhân loại và các quốc gia trên thế giới.
Ý nghĩa: Sự giống nhau này cho thấy cả biến đổi khí hậu và chiến tranh hạt nhân đều là những vấn đề mang tính sống còn, ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại của Trái Đất và loài người. Nó nhấn mạnh rằng mọi người cần đoàn kết, cùng nhau bảo vệ hành tinh và duy trì hòa bình cho thế hệ tương lai.
Câu 8 trang 75 sgk Ngữ văn lớp 9
Cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.
Sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lý và tiết kiệm để đảm bảo sự bền vững.
Hành động khẩn cấp và phối hợp để làm chậm quá trình biến đổi khí hậu và giảm thiểu các thiệt hại mà nó gây ra.
Chung tay bảo vệ Trái Đất – ngôi nhà chung của toàn nhân loại, nhằm đảm bảo tương lai cho các thế hệ sau.
Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trả lời câu hỏi: Phải chăng nhân loại không còn cách gì để đối phó với tình trạng Trái Đất ngày càng nóng lên?
Nhân loại chắc chắn vẫn còn cách để đối phó với tình trạng Trái Đất ngày càng nóng lên, nhưng điều đó đòi hỏi sự chung tay và nỗ lực mạnh mẽ từ tất cả mọi người. Một trong những giải pháp quan trọng là giảm phát thải khí nhà kính thông qua việc sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió và nước thay cho nhiên liệu hóa thạch. Đồng thời, việc trồng rừng và bảo vệ các khu rừng hiện có sẽ góp phần hấp thụ khí CO2, giảm bớt tác động của biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, các quốc gia cần ban hành những chính sách nghiêm ngặt hơn để kiểm soát ô nhiễm và hỗ trợ các dự án phát triển bền vững. Ý thức của mỗi cá nhân cũng rất quan trọng; từ việc tiết kiệm năng lượng đến hạn chế rác thải nhựa, chúng ta đều có thể đóng góp vào việc giảm tác động xấu đến môi trường. Nếu nhân loại hành động kịp thời và đồng lòng, chúng ta hoàn toàn có thể làm chậm quá trình nóng lên của Trái Đất, bảo vệ ngôi nhà chung cho thế hệ tương lai.