Soạn văn lớp 7 Một số câu tục ngữ Việt Nam – KNTT

Một số câu tục ngữ Việt Nam lớp 7, bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, đưa chúng ta đến với kho tàng tri thức dân gian phong phú, thể hiện sự khéo léo trong cách diễn đạt và những kinh nghiệm quý báu của cha ông. Thông qua các câu tục ngữ này, học sinh không chỉ hiểu thêm về văn hóa, lối sống mà còn rèn luyện khả năng phân tích, cảm nhận sâu sắc.

Một số câu tục ngữ Việt Nam trang 11

Trước khi đọc

Câu 1 trang 11 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Trong quá trình giao tiếp hàng ngày, việc sử dụng thành ngữ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nhưng thường được dùng khi tôi muốn làm cho lời nói thêm sinh động, hấp dẫn hoặc khi cần nhấn mạnh một ý nào đó một cách ngắn gọn và dễ hiểu. Ví dụ, khi trò chuyện với bạn bè về tính kiên nhẫn, tôi có thể dùng thành ngữ “Nhẫn nhịn là vàng” để nhấn mạnh giá trị của việc kiên nhẫn trong cuộc sống.

Câu 2 trang 11 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Trong nhiều trường hợp, người ta lựa chọn sử dụng thành ngữ để phản ánh một cách chính xác kinh nghiệm và hiểu biết đã được tích lũy về một vấn đề cụ thể của đời sống.

Thành ngữ thường ngắn gọn, có cấu trúc rõ ràng và dễ ghi nhớ, giúp thông điệp truyền tải được dễ dàng hơn.

Đọc văn bản

Câu 1 trang 12 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Thiên nhiên (câu 1 đến 5)

Lao động và sản xuất (câu 6 đến 8)

Đời sống xã hội và con người (câu 9 đến 15)

Câu 2 trang 12 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Cô đọng, dễ nhớ và dễ học.

Xem thêm: Soạn văn lớp 7 Thực hành tiếng Việt trang 10 – KNTT

Sau khi đọc

Câu 1 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Trong số các thành ngữ được nghiên cứu, chiều dài của chúng khác nhau: ngắn nhất chỉ gồm 5 từ (ví dụ: “Người sống hơn đồng vang”) và dài nhất lên tới 16 từ (ví dụ: “Mây kéo xuống biển thì nắng chang chang, mây kéo lên ngàn thì mưa như chút”).

Từ đó, ta có thể thấy rằng các thành ngữ thường có tính chất ngắn gọn.

Câu 2 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Trong 15 câu thành ngữ ở trên, chỉ có một thành ngữ là “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” không chứa vần điệu, còn lại các thành ngữ khác đều có sự gieo vần.

Vị trí của các từ gieo vần trong mỗi thành ngữ thay đổi, cho thấy sự đa dạng trong cấu trúc.

Việc sử dụng vần điệu không chỉ làm cho thành ngữ trở nên hấp dẫn và nghệ thuật hơn mà còn giúp chúng dễ nhớ và dễ thuộc, qua đó củng cố kết cấu của từng câu.

Câu 3 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Thành ngữ trong bài học này thường dùng thể thơ lục bát, một hình thức thơ truyền thống phổ biến trong văn học Việt Nam, thường thấy trong các câu ca dao. Ví dụ, “Một cây làm chẳng nên non, Ba cây chum lại nên hòn núi cao” là một biểu hiện điển hình cho thể thơ này.

Ví dụ

“Cá không ăn muối cá ươn,

Con cười cha mẹ, chẳng tròn chuyện nhà.”

“Thương người như thể thương thân,

Ghét người như rằng ghét mình trước đã.”

Câu 4 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Sự cân đối trong tục ngữ thường làm tăng hiệu quả truyền đạt, bởi nó thường giữa cân bằng giữa hai hành động hoặc hai hiện tượng trong cùng một câu. Điều này không chỉ thể hiện qua việc các từ có số âm tiết bằng nhau, sự giống nhau về từ loại hoặc cách đặt từ tương tự nhau trong câu, mà còn qua việc sử dụng các hình ảnh đối lập hoặc tương đồng.

Cân đối trong một dòng tục ngữ:

Nắng chóng trưa, mưa chóng tối.

Nắng tốt dưa, mưa tốt lúa.

Đói cho sạch, rách cho thơm.

Mây kéo xuống biển thì nắng chang chang, mây kéo lên ngàn thì mưa như trút.

Sự cân đối trong một dòng tục ngữ liên quan đến bốn phương:

“Đêm tháng Năm chưa nắm đã sáng

Ngày tháng Mười chưa cười đã tối.”

“Kiến cánh vỡ tổ bay ra

Bão táp mưa sa gần tới.”

Nhờ sự cân đối này, tục ngữ thường có sức hấp dẫn mạnh mẽ, dễ dàng nhớ và thuộc lòng, đồng thời nó cũng làm giàu vốn từ ngữ và tính nghệ thuật của ngôn ngữ.

Câu 5 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Trong phân tích các câu tục ngữ từ câu 1 đến câu 15, chúng được chia theo chủ đề kinh nghiệm. Cụ thể:

Các câu từ 1 đến 5 bao gồm những kinh nghiệm về thời tiết.

Các câu từ 6 đến 8 mang đến cái nhìn sâu sắc về lao động sản xuất.

Các câu từ 9 đến 15 phản ánh kinh nghiệm sống trong xã hội.

Câu 6 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Các câu tục ngữ số 4, 9, 10, 14, và 15 sử dụng hình ảnh tượng trưng để biểu đạt ý nghĩa, mang tính ẩn dụ.

Các câu còn lại thể hiện ý nghĩa một cách trực tiếp, không qua hình ảnh tượng trưng.

Câu 7 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Câu 11 và 12 trong bài đặt cạnh nhau tạo nên một cặp câu tục ngữ có vẻ như mâu thuẫn. Một câu nói rằng “Cái này đúng thì cái kia sai” và ngược lại. Tuy nhiên, trong thực tế, cả hai câu tục ngữ này đều được dùng rộng rãi, chứng tỏ chúng vẫn có giá trị và áp dụng song song. Sự tồn tại của chúng là ví dụ cho thấy tục ngữ có thể thích ứng với nhiều hoàn cảnh khác nhau và mỗi câu mang một bài học riêng, hiệu quả trong từng tình huống cụ thể.

Một trong hai câu tục ngữ khẳng định tầm quan trọng của người thầy trong quá trình học tập, nhấn mạnh rằng một phương pháp giáo dục tốt có thể giúp học trò tiến bộ nhanh chóng. Thực tế này đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu về giáo dục.

Câu tục ngữ còn lại phản ánh quan niệm rằng việc học hỏi từ bạn bè không kém phần quan trọng, vì không chỉ là lý thuyết mà còn liên quan đến việc ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Câu này nhấn mạnh rằng việc học hỏi cách giải quyết vấn đề từ bạn bè là rất quan trọng, và nhiều người thành đạt đã học được nhiều điều quý giá từ kinh nghiệm của người khác.

Như vậy, cả hai câu tục ngữ đều không loại trừ nhau mà chỉ ra rằng cả hai hình thức học tập – từ thầy và từ bạn đều quan trọng và cần được áp dụng một cách linh hoạt để đạt được hiệu quả cao nhất trong học tập.

Câu 8 trang 13 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2

Dù thời gian trôi qua và xã hội không ngừng biến đổi, một số yếu tố vẫn giữ được tính bền vững và giá trị lâu dài. Điều này giải thích tại sao trong bối cảnh hiện đại, với những thay đổi về kinh tế, chính trị và điều kiện sống, các tục ngữ vẫn được áp dụng rộng rãi và mang lại lợi ích trong nhiều tình huống. Ví dụ, dù xã hội có phát triển đến đâu, những giá trị cốt lõi như sự đoàn kết và lòng biết ơn vẫn được trân trọng, điều này được thể hiện qua các tục ngữ như “Người sống hơn đồng vang” và “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chum lại nên hòn núi cao”. Các tục ngữ này vẫn giữ nguyên giá trị và tiếp tục được sử dụng để nhắc nhở về sự quan trọng của việc hợp tác và trân trọng những người xung quanh.

Viết kết nối với đọc

Ghi lại một cuộc đối thoại (giả định) giữa hai người (khoảng 5 -7 câu), trong đó, một người có dùng câu tục ngữ: Muốn lành nghề, chớ nề học hỏi.

Con: Ba ơi, con thấy học nấu ăn thật khó. Cứ mỗi lần vào bếp là con làm hỏng món ăn.

Ba: Con yêu, nhớ nhé, “Muốn lành nghề, chớ nề học hỏi”. Mỗi lần vào bếp là một cơ hội để con học hỏi thêm điều mới. Không ai thành công ngay từ lần đầu cả.

Con: Vậy con phải làm gì để tiến bộ hơn, ba?

Ba: Con nên kiên nhẫn và tiếp tục thử nghiệm. Học hỏi từ những lỗi lầm và đừng ngại xin lời khuyên từ người khác. Hãy xem các video dạy nấu ăn hoặc đọc sách nấu ăn để lấy ý tưởng và kỹ năng mới.

Con: Con sẽ cố gắng hơn nữa. Cảm ơn ba đã khuyến khích con.