Trong chương trình Ngữ văn lớp 7 – KNTT kể về câu chuyện ngụ ngôn thú vị, qua đó gửi gắm thông điệp về sự chăm chỉ và tinh thần hợp tác. Câu chuyện sử dụng hình ảnh mối và kiến để nhấn mạnh vai trò của sự cần cù và cách làm việc tập thể trong cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn các em soạn bài “Con mối và con kiến” cụ thể, giúp nắm vững nội dung và ý nghĩa mà tác phẩm muốn gửi gắm.
Đọc văn bản
Câu 1 trang 8 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Mối cười nhạo kiến vì sự chăm chỉ và vất vả của chúng.
Câu 2 trang 9 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Kiến chỉ trích lối sống của mối, coi nó là không phù hợp và thiếu trách nhiệm.
Câu 3 trang 9 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Do mối không chăm sóc và bảo vệ tổ ấm, chỉ tập trung vào việc ăn đục khoét nơi ở, cuối cùng dẫn đến việc sập nhà.
Sau khi đọc
Nội dung chính của văn bản: Con mối và con kiến
Mối và kiến sống gần nhau, nhưng có cách sống khác biệt. Mối thì lười biếng, chỉ lo hưởng thụ mà không tích trữ thức ăn cho tương lai. Ngược lại, kiến chăm chỉ làm việc, kiếm thức ăn và dự trữ cho mùa đông. Khi mùa đông tới, mối bị đói và rét vì không có gì để ăn, phải đến xin kiến giúp đỡ. Kiến trách mối vì đã không lo xa và chỉ biết hưởng thụ.
Câu 6 trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
| Quan niệm sống | Biểu hiện | |
|
Mối
|
Mối không thích lao động nặng nhọc và tránh sự vất vả. |
Mối thường xuyên ngồi trong nhà, nhìn ra ngoài qua cửa sổ.
Thường tựa vào ghế chèo, với bàn chân tròn phẳng. Có thân hình béo mập, lười vận động. Thường nói: “Lao động khổ quá!” |
| Mối chỉ quan tâm đến lợi ích trước mắt và không suy nghĩ về hậu quả lâu dài. |
Chỉ ăn những thức ăn sẵn có, không chuẩn bị trước.
Không nhận thức được rằng sự lười biếng sẽ dẫn đến mất mát về sau. |
|
|
Kiến
|
Kiến chăm chỉ lao động, không sợ khó khăn. |
Luôn sẵn sàng ra ngoài làm việc, chịu đựng sự khó khăn, giữ cơ thể gọn gàng và mạnh mẽ.
Ý thức rằng chỉ có làm lụng mới có thức ăn. |
| Kiến có tầm nhìn xa, sống có trách nhiệm với cộng đồng. |
Nhận thức rõ sự vất vả hiện tại sẽ đem lại cuộc sống bền vững sau này.
Luôn nghĩ đến sự phát triển lâu dài cho toàn bộ cộng đồng. Ý thức được sự cần thiết của việc đóng góp cho tương lai. |
Câu 7 trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Thiện cảm của người kể chuyện đối với kiến: Người kể chuyện bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với kiến vì sự chăm chỉ, cẩn thận và có trách nhiệm.
Kiến luôn kiên trì và chịu khó lao động, biết suy nghĩ về tương lai và phát triển bền vững, không chỉ tìm kiếm lợi ích trước mắt.
Câu 8 trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Đào cây giữa đường:
Cần cẩn trọng và không nên hành động một cách vội vàng mà không suy nghĩ kỹ lưỡng hoặc không tìm hiểu sâu rộng trước khi quyết định.
Ếch ngồi đáy giếng:
Ếch cần mở rộng kiến thức và không nên chỉ hài lòng với những gì đã biết; thay vào đó, nên tìm hiểu thêm và học hỏi từ những điều mới mẻ xung quanh.
Con mối và con kiến:
Mối và kiến đại diện cho hai thái độ sống đối lập: mối chỉ quan tâm đến lợi ích trước mắt và thiếu ý thức cải thiện hoặc phát triển bản thân, trong khi kiến không ngại vất vả và luôn có tầm nhìn xa trông rộng về tương lai.
Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) có sử dụng thành ngữ “đẽo cày giữa đường”.
Trong cuộc sống, chúng ta thường gặp những tình huống khiến mình phải đưa ra quyết định quan trọng. Giống như câu thành ngữ “đào cây giữa đường,” việc vội vàng quyết định mà không suy nghĩ kỹ càng hoặc không tham khảo ý kiến từ người khác sẽ dẫn đến những hậu quả không lường trước được. Câu thành ngữ này nhắc nhở chúng ta rằng, trước khi làm một việc gì đó có ảnh hưởng đến bản thân hoặc người khác, cần phải cân nhắc thận trọng. Việc suy xét kỹ lưỡng giúp ta tránh được những sai lầm có thể gây ra tác động tiêu cực lâu dài.
Xem thêm: Soạn văn lớp 7 Ếch ngồi đáy giếng – KNTT
Tác giả:
Mai Khanh
Mai Khanh là một giáo viên có 13 năm kinh nghiệm giảng dạy tại trường THCS Chu Văn An, TP.HCM. Cô đã nhận giải thưởng "Giáo viên sáng tạo" từ UNESCO và có chứng chỉ đào tạo về phương pháp giảng dạy hiện đại từ Đại học Harvard. Với kho tàng kiến thức rộng mở của mình, cô Mai Khanh luôn truyền cảm hứng đến từng học sinh.
