Ếch ngồi đáy giếng trong chương trình Ngữ văn lớp 7 – KNTT là một câu chuyện ngụ ngôn đầy ý nghĩa. Thông qua hình ảnh chú ếch sống trong một chiếc giếng nhỏ hẹp, tác phẩm gửi gắm bài học sâu sắc về sự hạn hẹp trong tầm nhìn và thái độ kiêu ngạo. Bài viết này sẽ hướng dẫn các em soạn bài chi tiết, giúp hiểu rõ nội dung, ý nghĩa và rút ra những bài học quý giá từ câu chuyện này.
Đọc văn bản
Câu 1 trang 7 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Ếch: sinh sống trong một chiếc giếng nhỏ và hẹp.
Rùa: sống tại biển Đồng, không gian rộng lớn và bao la
Câu 2 trang 7 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Ếch tận hưởng cuộc sống trong giếng bằng cách nhảy ra khỏi giếng, sau đó lại trở vào, nghỉ ngơi giữa các kẽ gạch của giếng. Khi bơi, nước ôm lấy nách và cằm, và khi nhảy vào bùn, bùn che kín từ chân đến mắt cá. Quan sát các loài như lăng quăng, cua, và nòng nọc, ếch cảm thấy không ai sướng bằng mình. Thêm vào đó, việc sở hữu một vũng nước trong giếng sụp càng làm ếch hài lòng hơn.
Câu 3 trang 8 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Ếch tỏ ra ngạc nhiên, co mình lại và bị hoảng sợ, không biết phải xử lý như thế nào.
Sau khi đọc
Nội dung chính văn bản “Ếch ngồi đáy giếng”
Ngày xưa, có một con ếch sống trong giếng nhỏ. Vì chỉ nhìn thấy bầu trời qua miệng giếng và không gặp gỡ nhiều loài vật khác, ếch tự cho mình là “vua”. Một ngày nọ, trời mưa lớn làm nước dâng lên, ếch bị cuốn ra ngoài giếng. Khi ra ngoài, ếch phát hiện thế giới rộng lớn hơn nhiều so với những gì nó từng biết. Tuy nhiên, vì vẫn giữ thái độ kiêu ngạo, không cảnh giác, ếch bị một con trâu giẫm chết.
Câu 3 trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Các yếu tố làm cho con ếch cảm thấy vui sướng trong giếng:
Tự do ra vào: Ếch có thể thoải mái nhảy ra khỏi giếng, sau đó trở lại và nghỉ ngơi ở những kẽ gạch, thấy mình được tự do.
Không ai sướng bằng: Khi nhìn lại những sinh vật khác như lăng quăng, cua, và nòng nọc, ếch tự hào rằng không ai có cuộc sống dễ chịu như mình.
Là “chúa tể” của giếng: Ếch cảm thấy tự hào và hài lòng khi một mình chiếm hữu một vũng nước, tự do bơi lội trong giếng sụp.
Khoe khoang với rùa: Ếch còn sung sướng đến mức muốn khoe với rùa về không gian sống của mình, thách rùa trải nghiệm “thế giới trong giếng”.
Câu 4 trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Ếch:
Môi trường sống: Ếch sống trong không gian hạn chế của một cái giếng, di chuyển từ miệng giếng vào tận đáy giếng. Ếch tiếp xúc với một số loài vật nhỏ như lăng quang, cua, nòng nọc và không hề biết đến thế giới rộng lớn bên ngoài giếng.
Nhận thức và cảm xúc: Ếch hài lòng và cảm thấy sung sướng với cuộc sống trong không gian nhỏ của mình, và thực sự ngỡ ngàng trước sự mênh mông của biển khi được biết.
Rùa:
Môi trường sống: Rùa sống trong không gian mở rộng lớn của biển, đã trải nghiệm nhiều chuyến đi đó đây và thấy nhiều điều thú vị, chẳng hạn như đi qua con đường tự nhiên đến nơi có cái giếng mà Ếch đang sống.
Nhận thức và cảm xúc: Rùa từ tốn, không còn quan tâm nhiều đến thế giới nhỏ bé của Ếch và thể hiện sự chê bai khi kể về niềm vui sướng rộng lớn mà mình đã trải qua ở biển cả.
Câu 5 trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Ngạc nhiên: Khi nghe về biển, ếch cảm thấy kinh ngạc vì không thể hình dung được sự mênh mông của biển, điều này vượt quá khả năng hiểu biết của nó.
Thu mình lại: Cảm giác hạnh phúc và tự hào trước đây của ếch chợt nhường chỗ cho sự nhận thức về bản thân mình thật nhỏ nhoi so với đại dương bao la.
Hoảng hốt, bối rối: Ếch cảm thấy mất phương hướng và lo lắng khi những gì nó từng tin tưởng và tự hào không còn vững chắc. Sự bối rối khiến ếch không biết phải làm gì trước sự rộng lớn của biển cả, một thực tại hoàn toàn mới mẻ và vĩ đại so với thế giới quen thuộc của mình.
Xem thêm: Soạn văn lớp 7 Đẽo cày giữa đường – KNTT
Câu 8 trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 tập 2
Đào cây giữa đường:
Cần cẩn trọng và không nên hành động một cách vội vàng mà không suy nghĩ kỹ lưỡng hoặc không tìm hiểu sâu rộng trước khi quyết định.
Ếch ngồi đáy giếng:
Ếch cần mở rộng kiến thức và không nên chỉ hài lòng với những gì đã biết; thay vào đó, nên tìm hiểu thêm và học hỏi từ những điều mới mẻ xung quanh.
Con mối và con kiến:
Mối và kiến đại diện cho hai thái độ sống đối lập: mối chỉ quan tâm đến lợi ích trước mắt và thiếu ý thức cải thiện hoặc phát triển bản thân, trong khi kiến không ngại vất vả và luôn có tầm nhìn xa trông rộng về tương lai.
Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) có sử dụng thành ngữ “đẽo cày giữa đường”.
Trong cuộc sống, chúng ta thường gặp những tình huống khiến mình phải đưa ra quyết định quan trọng. Giống như câu thành ngữ “đào cây giữa đường,” việc vội vàng quyết định mà không suy nghĩ kỹ càng hoặc không tham khảo ý kiến từ người khác sẽ dẫn đến những hậu quả không lường trước được. Câu thành ngữ này nhắc nhở chúng ta rằng, trước khi làm một việc gì đó có ảnh hưởng đến bản thân hoặc người khác, cần phải cân nhắc thận trọng. Việc suy xét kỹ lưỡng giúp ta tránh được những sai lầm có thể gây ra tác động tiêu cực lâu dài.