Soạn văn lớp 7 Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt – KNTT

Bài thơ ‘Tháng Giêng, mơ về trăng non rét ngọt‘ không chỉ mang đến cho người đọc cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn thể hiện những tình cảm tinh tế của tác giả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau soạn văn và phân tích bài thơ, khám phá ý nghĩa và vẻ đẹp ngôn từ qua từng câu chữ, giúp học sinh lớp 7 hiểu sâu hơn về các biểu cảm và cách thể hiện trong thơ ca.

Trước khi đọc

Câu 1 trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7

Một số bài hát và bức tranh về mùa xuân mà em biết có thể kể đến:

Bài hát:

“Mùa xuân đầu tiên” – Sáng tác: Văn Cao

“Xuân về trên bản Mông” – Sáng tác: Hồ Hoài Anh

“Đón xuân” – Sáng tác: Phạm Đình Chương

Bức tranh:

Bức tranh “Thiếu nữ bên hoa huệ” của họa sĩ Tô Ngọc Vân, dù không trực tiếp miêu tả mùa xuân nhưng gợi cảm giác tươi sáng, trong trẻo của mùa xuân.

Bức tranh “Cảnh mùa xuân” của họa sĩ Nguyễn Phan Chánh, với khung cảnh thiên nhiên rực rỡ và ấm áp.

Câu 2 trang 107 sgk Ngữ văn lớp 7

Điều em thích nhất ở mùa xuân quê em là không khí ấm áp, tươi mới tràn ngập khắp nơi. Những cây cối đâm chồi nảy lộc, hoa mai, hoa đào nở rộ, mang lại sắc màu rực rỡ cho quê hương. Em cũng rất thích không khí gia đình sum vầy, mọi người cùng nhau chuẩn bị cho những ngày Tết cổ truyền, làm bánh, trang trí nhà cửa, và chia sẻ những khoảnh khắc ấm áp bên người thân. Mùa xuân không chỉ là thời gian của sự sống mới mà còn là lúc tình cảm gia đình được gắn kết thêm bền chặt.

Đọc văn bản

Câu 1 Có phải ‘ai cũng chuộng mùa xuân’ không?

Đúng bởi vì: “Tự nhiên như thế: Ai cũng chuộng mùa xuân”

Câu 2 Những loài cây sắp trổ lá, đơm hoa vào mùa xuân.

Những loài cây chuẩn bị nảy chồi, ra hoa vào mùa xuân gồm:

• Cành mai
• Gốc đào
• Chổi mận

Câu 3 Không gian đặc trưng của mùa xuân ở miền Bắc.

• Có mưa riêu riêu
• Gió lành lạnh
• Có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh
• Có tiếng trống chèo
• Có câu hát huê tình

Câu 4 Chú ý những cảm giác của tác giả trong mùa xuân

Những cảm giác mà mùa xuân mang đến cho tác giả:

• Thấy một cái thú giang hồ “êm ái”
• “lòng mình say sưa”
• “muốn phát điên”
• “ngồi yên không chịu được”
• Tim “trẻ hơn”, “đập mạnh hơn”
• Thấy ai cũng muốn “yêu thương”
• Lòng ấm lạ lùng
• Lòng cảm như hoa nở, bướm ra ràng

Câu 5 Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp thời điểm sau rằm tháng Giêng

Tết chưa hết hẳn, đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong… nức một mùi man mác

Mưa xuân thay cho mưa phùn

Trên giàn hoa lím, ong đi kiếm nhị hoa

Trên nền trời có làn sáng hồng hồng lúc tám, chín giờ

Câu 6 Khung cảnh đêm trăng tháng Giêng

Đêm xanh biêng biếc

Có mưa dây

Thấy rõ cánh sếu bay

Trời rét một cách nên thơ

Có những đêm không mưa, trời sáng lung linh và mười giờ tối trăng mọc cao lên đỉnh đầu

Xem thêm bài soạn: “Soạn văn lớp 7 TH đọc: Chiều biên giới trang 104 – KNTT”.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7

Vào đầu tháng Giêng:

Cây mai, cây đào, cây chổi mận tràn đầy nhựa sống

Mưa riêu riêu, không khí lành lạnh

Có tiếng nhạn kêu trong đêm, tiếng trống chèo, câu hát huê tình

Sau rằm tháng Giêng:

Đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong, cỏ không mướt như đầu Giêng nhưng nức một mùi hương man mác

Mưa xuân thay cho mưa phùn

Độ tám, chín giờ: nền trời sáng hồng hồng

Cuối tháng Giêng có những đêm trăng đẹp

Không gian gia đình:

Đoàn tụ, êm đềm

Trên kính, dưới nhường

Bàn thờ Phật, Thánh, Tổ tiên khiến lòng ấm lạ

Câu 2 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7

Trong cái rét đầu xuân ngọt ngào, cả thiên nhiên và con người đều tràn trề sức sống:

Con người:

• Thấy một cái thú giang hồ “êm ái”
• “lòng mình say sưa”
• “muốn phát điên”
• “ngồi yên không chịu được”
• Tim “trẻ hơn”, “đập mạnh hơn”
• Thấy ai cũng muốn “yêu thương”
• Lòng ấm lạ lùng
• Lòng cảm như hoa nở, bướm ra ràng

Thiên nhiên:

• Con nai thấy nắng ấm thì “bò ra nhảy nhót”
• Mầm non cây cối trỗi dậy

Câu 3 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7

Tác giả thể hiện cảm xúc của mình khi xuân về một cách thật tinh tế và sống động: Đó là niềm vui tươi rộn ràng, cảm giác “say sưa”, phấn khích đến mức “muốn phát điên”, và không thể “ngồi yên” khi mùa xuân tràn ngập khắp không gian.

Câu 4 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7

Tác giả đã phát triển bài tùy bút theo mạch chủ đề về mùa xuân, bắt đầu từ ý tưởng “ai cũng yêu mùa xuân”:

• Mở đầu, tác giả nêu ra vấn đề: Mùa xuân luôn được mọi người yêu thích.
• Sau đó, tác giả lý giải vì sao mùa xuân được yêu mến, nhờ cảnh sắc tươi đẹp và không khí ấm áp của sự đoàn tụ bên gia đình.
• Cuối cùng, tác giả bày tỏ tình yêu sâu sắc với mùa xuân qua những miêu tả tinh tế về cảnh sắc của cuối tháng Giêng.

Câu 5 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7

Trong đoạn trích, tác giả đã sử dụng các cụm từ như “mùa xuân của tôi,” “mùa xuân thần thánh của tôi,” và “mùa xuân của Hà Nội thân yêu” khi nhắc đến mùa xuân.

Qua cách diễn đạt này, em cảm nhận được rằng tác giả là một người sống đầy vui vẻ, lạc quan và yêu đời. Tình yêu của ông dành cho quê hương và mùa xuân tại quê hương thể hiện sự gắn bó sâu sắc và niềm tha thiết mãnh liệt.

Câu 6 trang 110 sgk Ngữ văn lớp 7

Em chọn câu: “Ấy đấy cái mùa xuân thần thánh của tôi nó làm cho người ta muốn phát điên lên như thế đấy.”

Theo em, đặc điểm này của lời văn tạo ra tác động mạnh mẽ đến cảm nhận của người đọc, khiến họ dễ dàng hình dung và cảm nhận sâu sắc hơn về tình yêu mãnh liệt của tác giả dành cho mùa xuân.

Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu) nêu cảm nhận về cảnh sắc và không khí mùa xuân.

Mùa xuân ở quê hương em thật đẹp và đầy sức sống. Cảnh sắc thiên nhiên rực rỡ với cây cối đâm chồi nảy lộc, những cành mai vàng, cành đào hồng nở rộ khắp nơi. Không khí xuân tràn ngập sự ấm áp, tươi mới với những cơn gió nhẹ nhàng, mát mẻ mang theo mùi hương của cỏ cây hoa lá. Tiếng chim hót líu lo và tiếng trẻ con vui đùa tạo nên một bầu không khí vui tươi, náo nức. Mọi người đều háo hức chuẩn bị đón Tết, không gian gia đình trở nên ấm cúng, đầy ắp tiếng cười và niềm vui. Mùa xuân quê em không chỉ đẹp về cảnh vật mà còn ấm áp tình người.