Trong chương trình Ngữ văn lớp 7 sách KNTT, việc trình bày ý kiến về một vấn đề đời sống là một kỹ năng quan trọng giúp các em học sinh rèn luyện khả năng suy luận và diễn đạt quan điểm cá nhân. Bài học này không chỉ giúp các em bày tỏ ý kiến một cách rõ ràng và mạch lạc mà còn khuyến khích các em suy nghĩ sâu sắc và hiểu biết hơn về những vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.
Trước khi nói
a. Chuẩn bị nội dung nói
Những vấn đề liên quan đến nhân vật mèo Giôc-ba (Chuyện con mèo dạy hải âu bay) bao gồm: giá trị của việc giữ lời hứa, sức mạnh của tình yêu thương, niềm tin vào cuộc sống, vẻ đẹp của lòng dũng cảm và tôn trọng sự khác biệt.
Những chủ đề từ nhân vật Mên, Mon (Bầy chim chìa vôi); An, Cò (Đi lấy mật); nhân vật “tôi” và người cha (Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ) như: tình yêu với thiên nhiên, quý trọng sự sống, và tình yêu dành cho động vật.
b, Luyện tập
Để có một bài nói hiệu quả, cần phải luyện tập kỹ càng trước khi thuyết trình trước lớp.
Nắm rõ các tiêu chí đánh giá bài nói là cần thiết. Hiểu được cách thức mà người nghe sẽ đánh giá phần trình bày của mình sẽ giúp bạn luyện tập một cách hiệu quả hơn.
Giới thiệu vấn đề trong đời sống được liên kết từ một nhân vật văn học.
Thể hiện quan điểm của người nói về vấn đề thảo luận.
Đưa ra các lý lẽ và bằng chứng thuyết phục.
Nói rõ ràng và truyền cảm.
Sử dụng các yếu tố phi ngôn ngữ một cách phù hợp (điệu bộ, cử chỉ, nét mặt, ánh mắt,…).
Bắt đầu và kết thúc bài nói một cách hợp lý. Bạn có thể thu hút sự chú ý của người nghe bằng cách mở đầu sáng tạo, như kể một câu chuyện ngắn, trích dẫn một câu nói nổi tiếng, hoặc nêu ra kết quả của một cuộc khảo sát hay nghiên cứu.
Trình bày bài nói
Với vai trò người nói, bạn cần lưu ý:
- Trình bày lần lượt các ý theo đúng nội dung đã chuẩn bị.
- Nhấn mạnh quan điểm cá nhân về vấn đề xã hội.
- Điều chỉnh giọng điệu, tốc độ nói; sử dụng cử chỉ, điệu bộ phù hợp với nội dung bài nói và thể hiện sự tương tác với khán giả.
Với vai trò người nghe, bạn cần chú ý:
- Tập trung lắng nghe để nắm bắt nội dung trình bày của người nói.
- Quan sát cách trình bày và thái độ của người nói.
- Ghi lại một số ý chính để có thể thảo luận thêm với người nói sau phần trình bày.
Cùng tham khảo bài viết: “Soạn văn lớp 7 Viết bài văn phân tích…phẩm văn học – KNTT”.
Bài tham khảo
Hôm nay, tôi xin được trình bày về hai nhân vật đặc biệt trong truyện ngắn “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh: nhân vật “tôi” và người cha. Đây là một câu chuyện cảm động về tình cha con và những bài học ý nghĩa mà người cha truyền dạy cho con.
Đầu tiên, nhân vật “tôi” là một cậu bé, cũng là người kể chuyện trong truyện. Cậu bé được khắc họa như một đứa trẻ ngây thơ, tinh nghịch nhưng cũng rất nhạy cảm và hiếu thảo. Qua những trải nghiệm hàng ngày, cậu bé dần dần học được những bài học quý báu từ người cha của mình. Cậu bé không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn cảm nhận được tình yêu thương và sự quan tâm mà cha dành cho mình.
Thứ hai, nhân vật người cha trong câu chuyện là một người đàn ông trí thức, hiểu biết và có tấm lòng bao dung. Ông không chỉ dạy con những kiến thức về cuộc sống, mà còn dạy cậu bé cách nhìn nhận và cảm nhận thế giới xung quanh. Người cha luôn kiên nhẫn, nhẹ nhàng và yêu thương con. Ông không chỉ là người cha mà còn là người thầy, người bạn đồng hành của cậu bé. Trong truyện, có một chi tiết đặc biệt là hình ảnh “nhắm mắt để cảm nhận”. Người cha dạy cậu bé nhắm mắt để cảm nhận hương thơm của những bông hoa mà không cần nhìn thấy chúng. Đây là một bài học sâu sắc về cách cảm nhận cuộc sống, về việc đôi khi chúng ta cần “nhắm mắt” để lắng nghe và cảm nhận những điều giản dị nhưng quý giá xung quanh mình.
Kết luận, qua câu chuyện “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”, nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã gửi gắm những thông điệp sâu sắc về tình cha con, về tình yêu thương và sự tôn trọng lẫn nhau. Nhân vật “tôi” và người cha không chỉ là biểu tượng của tình cảm gia đình mà còn là tấm gương sáng về tình yêu cuộc sống.
Cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng nghe. Mong rằng qua bài nói này, chúng ta sẽ càng trân trọng hơn những giá trị tốt đẹp trong cuộc sống và tình cảm gia đình.
Sau khi nói
| Người nghe | Người nói |
| Kiểm tra lại các thông tin đã nghe được, trao đổi với người nói trên tinh thần xây dựng và tôn trọng. Có thể trao đổi bằng cách :
– Đặt câu hỏi để thu thập thêm thông tin về vấn đề thảo luận. – Đưa ra lí do thể hiện sự đồng tình hay không đồng tình với ý kiến của người nói – Nhận xét về lí lẽ và bằng chứng mà người nói sử dụng. |
Lắng nghe, phản hồi ý kiến của người nghe với tinh thần cầu thị:
– Trả lời câu hỏi, bổ sung thông tin cho những nội dung mà người nghe chưa rõ. – Bổ sung lí lẽ, bằng chứng để bảo vệ ý kiến của mình nếu nhận thấy ý kiến đó đúng. – Tiếp thu những ý kiến góp ý mà em cho là xác đáng. |
Tác giả:
Mai Khanh
Mai Khanh là một giáo viên có 13 năm kinh nghiệm giảng dạy tại trường THCS Chu Văn An, TP.HCM. Cô đã nhận giải thưởng "Giáo viên sáng tạo" từ UNESCO và có chứng chỉ đào tạo về phương pháp giảng dạy hiện đại từ Đại học Harvard. Với kho tàng kiến thức rộng mở của mình, cô Mai Khanh luôn truyền cảm hứng đến từng học sinh.
