Soạn văn lớp 7 Người thầy đầu tiên – KNTT

Bài Người thầy đầu tiên văn lớp 7 thuộc bộ sách KNTT mang đến cho học sinh câu chuyện đầy cảm động về tình thầy trò và sự hy sinh thầm lặng của người thầy. Qua những trang viết tinh tế, tác giả khắc họa hình ảnh người thầy tận tụy và những bài học quý giá mà thầy đã truyền dạy cho học trò. Bài học này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về giá trị của sự học và lòng biết ơn mà còn khơi dậy trong các em sự tôn kính và tình cảm dành cho những người thầy cô.

Trước khi đọc

Câu 1 trang 65 sgk Ngữ văn lớp 7

Cô Lan, giáo viên dạy Văn của tôi ở trung học, là một người mà tôi vô cùng yêu quý và kính trọng. Cô không chỉ am hiểu sâu sắc về môn học, mà còn truyền cảm hứng cho chúng tôi qua từng câu chuyện và bài học. Cô Lan luôn kiên nhẫn giảng giải những vấn đề khó hiểu, và cô ấy cũng chính là người đã khơi dậy niềm đam mê đọc sách và viết lách trong tôi. Đối với cô, dạy học không chỉ là công việc mà còn là sứ mệnh giáo dục thế hệ trẻ về giá trị của văn hóa và lịch sử. Cô Lan cũng rất quan tâm đến từng học sinh, luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ chúng tôi trong mọi vấn đề, từ học tập đến cuộc sống.

Đọc văn bản

Câu 1 trang 65 sgk Ngữ văn lớp 7

Trong đoạn văn này, nhân vật chính, người kể chuyện, là Duy-sen. Anh ấy là một phần của cộng đồng và có vẻ như đang tham gia vào việc chuẩn bị hoặc tổ chức một sự kiện tại trường học mới. 

Câu 2 trang 66 sgk Ngữ văn lớp 7

Thay đổi góc nhìn kể chuyện: bà An-tư-nai dùng ngôi thứ nhất.

Câu 3 trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7

Trong đoạn trích này, Duy-sen đang khuyến khích An-tu-nai, một cô gái trẻ, đi xem trường mới. An-tu-nai ban đầu do dự nhưng cuối cùng cũng đồng ý đi theo sau khi được Duy-sen đảm bảo rằng cô sẽ học được nhiều điều. Cuộc trò chuyện thể hiện mối quan hệ gần gũi và sự tôn trọng lẫn nhau giữa hai nhân vật.

Câu 4 trang 67 sgk Ngữ văn lớp 7

Các hành động của thầy Duy-sen thể hiện sự quan tâm đến học sinh: Thầy cõng và bế các em qua dòng suối, vừa cõng trên lưng, vừa bế bằng tay.

Câu 5 trang 68 sgk Ngữ văn lớp 7

Suy nghĩ và cảm nhận của An-tư-nại về các nhóm khác nhau và thầy Đuy-sen:

• Về bọn nhà giàu: An-tư-nại nhìn nhận họ là những người thiếu hiểu biết và có thái độ không chân thành, rất ngớ ngẩn và đáng khinh.
• Thầy Đuy-sen luôn lạc quan, kể các câu chuyện vui để làm cho học sinh quên đi những khó khăn.
• Thầy nỗ lực tìm kiếm gỗ để xây cầu giúp học sinh dễ dàng qua suối.

Câu 6 trang 68 sgk Ngữ văn lớp 7

Những ký ức của An-tư-nại về thầy Đuy-sen:

• Thầy luôn bận rộn, đi chân đất và không bao giờ nghỉ ngơi.
• Khi thấy An-tư-nại té, thầy vội vã bỏ tảng đá đang cầm, nhảy tới đỡ An-tư-nại dậy, bế cô lên và nhanh chóng đặt xuống trên chiếc áo choàng trên bờ.
• Thầy cẩn thận xoa đôi chân lạnh giá của An-tư-nại, bóp chặt đôi tay cô và thổi hơi ấm vào chúng.

Thầy Đuy-sen hiện lên trong tâm trí An-tư-nại như một người thầy cực kỳ chu đáo, yêu thương và quan tâm đến học sinh của mình.

Câu 7 trang 69 sgk Ngữ văn lớp 7

Cảm xúc của An-tư-nai và các học sinh đối với thầy Đuy-sen:

An-tư-nai mong muốn thầy là anh trai của mình, để được thầy ôm ấp và tâm sự những điều tốt đẹp nhất.

Các học sinh ngưỡng mộ và yêu quý thầy bởi lòng nhân ái và suy nghĩ tích cực, cũng như vì những khát vọng mà thầy dành cho tương lai của họ.

Câu 8 trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7

Nhân vật kể chuyện trong phần (4) là: một họa sĩ kể chuyện từ góc nhìn ngôi thứ nhất.

Câu 9 trang 70 sgk Ngữ văn lớp 7

Người kể chuyện đang băn khoăn và trăn trở về việc lựa chọn đề tài cho bức tranh của mình. Anh lo lắng liệu bức tranh có thể truyền tải đúng tinh thần và ý nghĩa của câu chuyện “Người thầy đầu tiên” hay không. Anh tự hỏi về ý nghĩa của việc vẽ tranh và muốn tìm ra cách thể hiện chân thực nhất cảm xúc và kỷ niệm về thầy Duy-sen và An-tu-nai. Các băn khoăn của anh xuất phát từ mong muốn tạo ra một tác phẩm nghệ thuật chân thành và sâu sắc, phản ánh đúng giá trị mà anh coi trọng.

Tham khảo bài soạn sau: “Soạn văn lớp 7 Thực hành tiếng Việt trang 64 – KNTT”.

Sau khi đọc

Câu 1 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7

Phần (1): Người kể chuyện là một nhân vật giấu tên xưng “tôi”. Ngôi kể là ngôi thứ nhất, kể lại trải nghiệm cá nhân khi nhận được tin tức về buổi khánh thành ngôi trường mới ở làng.

Phần (2): Người kể chuyện vẫn là nhân vật xưng “tôi” nhưng câu chuyện được kể lại từ góc nhìn của An-tu-nai, người kể lại các kỷ niệm về thầy Duy-sen. Ngôi kể vẫn là ngôi thứ nhất.

Phần (3): Người kể chuyện là họa sĩ xưng “tôi”, chia sẻ những suy nghĩ và băn khoăn về việc vẽ bức tranh “Người thầy đầu tiên”. Ngôi kể cũng là ngôi thứ nhất.

Câu 2 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7

An-tu-nai: Học trò của thầy Duy-sen, kể lại kỷ niệm với thầy. Cô có mối quan hệ gần gũi và tôn trọng thầy.

Thầy Duy-sen: Là thầy giáo tận tâm, yêu thương học trò, được An-tu-nai và các học sinh khác kính trọng.

Người họa sĩ: Muốn vẽ tranh về câu chuyện của thầy Duy-sen và An-tu-nai, thể hiện sự ngưỡng mộ và tôn trọng với những giá trị mà họ đại diện.

Câu 3 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7

Qua cuộc trò chuyện giữa các bạn nhỏ và thầy Duy-sen ở phần (2), chúng ta có thể hình dung rằng hoàn cảnh sống của An-tu-nai khá khó khăn. Cô là một trẻ mồ côi, sống với chú thím, và có vẻ không nhận được nhiều sự yêu thương từ họ. Cuộc sống của cô thiếu thốn và cô phải đối mặt với nhiều khó khăn. Điều này thể hiện rõ qua sự nhạy cảm của An-tu-nai và sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt mà thầy Duy-sen dành cho cô.

Câu 4 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7

a, Hình ảnh thầy Duy-sen được miêu tả thông qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của An-tư-nai.

b, Các chi tiết nổi bật mà nhà văn sử dụng để khắc họa thầy Duy-sen bao gồm:

Thầy cõng và bế học sinh qua suối, vừa trên lưng, vừa bằng tay.

Thầy đi chân trần, không ngừng làm việc.

Khi thấy An-tư-nai ngã, thầy bỏ tảng đá trên tay, nhanh chóng chạy tới đỡ cô dậy, sau đó bế cô lên bờ, lót chiếc áo choàng cho cô nằm.

Thầy xoa đôi chân, bóp chặt đôi tay lạnh và thổi hơi ấm vào chúng.

c, Tổng quát về tính cách của thầy Duy-sen: Thầy là một người chu đáo, tận tâm và yêu thương học trò của mình.

Câu 5 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7

An-tu-nai dành cho thầy Duy-sen một tình cảm đặc biệt, kính trọng và yêu mến. Cô coi thầy như một người thân thiết và luôn nhớ về thầy với lòng biết ơn sâu sắc. Nhờ có “người thầy đầu tiên” này, cuộc đời của An-tu-nai đã thay đổi đáng kể. Từ một cô bé mồ côi với hoàn cảnh khó khăn, An-tu-nai đã được thầy Duy-sen khuyến khích và động viên, giúp cô có được niềm tin vào tương lai. Sự quan tâm và tận tâm của thầy đã giúp cô vượt qua những khó khăn và mở ra những cơ hội mới, góp phần xây dựng nên một cuộc sống tốt đẹp hơn cho cô.

Câu 6 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7

Ở phần (4), người họa sĩ đã có những ý tưởng cho bức tranh về thầy Duy-sen như sau:

• Hai cây phong, biểu tượng cho tình cảm của An-tu-nai và Duy-sen
• Hình ảnh một đứa trẻ đi chân trần, da rám nắng
• Cảnh thầy Duy-sen bế trẻ em qua suối, bên cạnh là những con ngựa no nê hung dữ
• Hình ảnh thầy giáo tiễn An-tu-nai lên tỉnh
• Một bức tranh gợi nhớ đến tiếng gọi của thầy Duy-sen mà An-tu-nai vẫn còn nghe thấy.

Em ủng hộ ý tưởng về bức tranh “Người thầy đầu tiên”, với hình ảnh thầy Duy-sen bế trẻ em qua suối, bên cạnh là những con ngựa no nê hung dữ và những người đàn ông thô lỗ, mặc áo lông cáo đỏ, đang chế giễu. Em chọn ý tưởng này vì sự tương phản giữa hình ảnh thầy Duy-sen chăm sóc học trò với những con người và cảnh vật xung quanh, điều này càng làm nổi bật giá trị và vai trò của người thầy.

Câu 7 trang 71 sgk Ngữ văn lớp 7

Nhà văn thay đổi người kể chuyện qua các phần của đoạn trích: ban đầu là họa sĩ kể chuyện, tiếp đến là An-tư-nai, và cuối cùng lại trở về với họa sĩ. Việc sử dụng họa sĩ kể chuyện giúp câu chuyện trở nên khách quan hơn qua góc nhìn của một người ngoài cuộc. Khi An-tư-nai kể, người đọc có thể cảm nhận được sự chân thực và cảm xúc của các nhân vật trong câu chuyện, tạo nên sự tin tưởng và cảm thông.

Viết kết nối với đọc

Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) kể lại nội dung của phần (1) hoặc phần (4) văn bản Người thầy đầu tiên bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.

Trong phần (1) của văn bản “Người thầy đầu tiên”, câu chuyện bắt đầu khi người kể chuyện, một họa sĩ, nhớ lại một bức điện mời tham dự lễ khánh thành ngôi trường mới trong làng. Bà con trong làng rất háo hức và gửi lời mời anh về dự buổi lễ này. Anh họa sĩ cảm thấy xúc động khi hồi tưởng lại những kỷ niệm cũ, đặc biệt là sự quan tâm và tận tụy của thầy Duy-sen đối với học sinh. Anh cũng băn khoăn về việc vẽ bức tranh về thầy, không biết liệu có thể truyền tải hết được những cảm xúc và ý nghĩa mà anh muốn thể hiện hay không. Việc này khiến anh cảm thấy áp lực và lo lắng, vì anh muốn bức tranh phải thật sự ý nghĩa và chân thực.