Tinh thần yêu nước của nhân dân ta là một giá trị cao đẹp và bất diệt của dân tộc Việt Nam, được truyền từ đời này sang đời khác. Trong bài học này, chúng ta sẽ cùng khám phá những biểu hiện sinh động của lòng yêu nước qua các thời kỳ lịch sử, từ những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm đến những đóng góp trong thời bình. Qua đó, học sinh lớp 8 sẽ hiểu rõ hơn về sức mạnh đoàn kết và ý chí kiên cường của nhân dân ta, góp phần nuôi dưỡng lòng tự hào và trách nhiệm đối với quê hương đất nước.
Trước khi đọc
Câu 1 trang 65 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Qua những bài học từ môn Lịch sử hoặc qua những truyện lịch sử đã học, đã đọc, hành động yêu nước của nhân vật nào để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?
Hướng dẫn trả lời:
Trong môn Lịch sử và các truyện lịch sử đã học và đọc, hành động yêu nước của Trần Hưng Đạo (Trần Quốc Tuấn) để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất.
Trần Hưng Đạo là một vị tướng tài ba của nhà Trần, nổi tiếng với vai trò lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh bại quân Nguyên Mông trong thế kỷ 13. Hành động yêu nước của ông được thể hiện rõ nét qua nhiều phương diện, đặc biệt là qua những chiến lược quân sự xuất sắc và lòng quyết tâm bảo vệ đất nước.
Câu 2 trang 65 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Trong cuộc sống hôm nay, con người thể hiện tinh thần yêu nước bằng những cách nào?
Hướng dẫn trả lời:
- Tham gia hoạt động cộng đồng: Tình nguyện, bảo vệ môi trường.
- Học tập và làm việc chăm chỉ: Nâng cao kiến thức, làm việc trách nhiệm.
- Bảo vệ văn hóa dân tộc: Giữ gìn truyền thống, quảng bá văn hóa.
- Thực hiện nghĩa vụ quân sự: Bảo vệ tổ quốc, duy trì an ninh quốc gia.
- Xây dựng kinh tế quốc gia: Khởi nghiệp, tiêu dùng sản phẩm nội địa.
- Tuyên truyền lòng yêu nước: Giáo dục, truyền thông lan tỏa giá trị dân tộc.
- Thể hiện lòng tự hào dân tộc: Cổ vũ thể thao, tôn vinh các anh hùng dân tộc.
Mỗi hành động nhỏ bé đều góp phần vào việc xây dựng và bảo vệ đất nước.
Sau khi đọc
Câu 1 trang 67 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Người viết văn bản nghị luận bao giờ cũng hướng tới đối tượng cần thuyết phục. Theo em, văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta hướng tới đối tượng nào?
Hướng dẫn trả lời:
Theo em, văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta hướng toàn thể nhân dân Việt Nam.
Câu 2 trang 67 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta là một trích đoạn của Báo cáo Chính trị tại Đại hội Đảng Lao động Việt Nam. Điều gì cho thấy phần trích này vẫn thể hiện đầy đủ các đặc điểm của một văn bản hoàn chỉnh?
Hướng dẫn trả lời:
Văn bản có bố cục 3 phần cho thấy đoạn trích vẫn thể hiện đầy đủ các đặc điểm của một văn bản hoàn chỉnh:
Phần 1: Từ đầu đến “cướp nước”: Nhận định chung về lòng yêu nước.
Phần 2: Tiếp đến “yêu nước”: Những biểu hiện của lòng yêu nước.
Phần 3: Còn lại; Nhiệm vụ của chúng ta.
Câu 3 trang 67 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Bài nghị luận có mấy luận điểm? Nêu từng luận điểm và chỉ ra mối quan hệ giữa các luận điểm, từ đó rút ra nội dung bao quát của văn bản?
Hướng dẫn trả lời:
Bài viết có 4 luận điểm:
- Dân ta có một lòng yêu nước nồng nàn. Đó là một truyền thống quý báu của ta.
- Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta.
- Đồng bào ta ngày nay rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước: lòng nồng nàn yêu nước
- Bổn phận của chúng ta…
Mối liên hệ giữa các luận điểm:
Các luận điểm có mối quan hệ chặt chẽ và bổ sung lẫn nhau, cùng làm nổi bật vấn đề chính – tinh thần yêu nước. Luận điểm trọng tâm là khẳng định rằng lòng yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Đây là một đoạn văn diễn dịch.
Câu 4 trang 67 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Căn cứ vào những bằng chứng khách quan nào mà tác giả khẳng định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước”? Vì sao lòng yêu nước nồng nàn của nhân dân ta được tác giả xem là một “truyền thống quý báu”?.
Hướng dẫn trả lời:
– Những bằng chứng khách quan để tác giả khẳng định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước”:
- Trong lịch sử: Những trang sử vẻ vang của thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung…
- Trong kháng chiến Pháp: Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước: “Từ các cụ già tóc bạc đến các cháu nhi đồng trẻ thơ, từ nhân dân miền ngược đến miền xuôi, từ những chiến sĩ ngoài mặt trận đến những công chức hậu phương…”.
Tác giả coi lòng yêu nước nồng nàn của nhân dân ta là một “truyền thống quý báu” bởi vì: tình yêu nước này đã hiện diện xuyên suốt các thời kỳ lịch sử, lan tỏa qua mọi tầng lớp nhân dân (già, trẻ, gái, trai) và khắp các vùng miền của đất nước (miền ngược, miền xuôi, trong nước và ngoài nước).
Câu 5 trang 67 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Văn nghị luận của Hồ Chí Minh bao giờ cũng hướng người đọc đi từ nhận thức tới hành động. Qua văn bản này, tác giả muốn người đọc nhận thức được điều gì và có hành động như thế nào? Những nhận thức và hành động đó có ý nghĩa như thế nào trong đời sống cộng đồng?
Hướng dẫn trả lời:
Nhận thức: Lòng yêu nước là một truyền thống đáng quý của dân tộc Việt Nam, thể hiện niềm tự hào và hãnh diện trước truyền thống tốt đẹp này.
Hành động: Giải thích, khuyến khích và tuyên truyền để tinh thần yêu nước của mọi người trở nên hữu ích, có thể áp dụng vào công việc và cuộc sống hàng ngày.
Ý nghĩa đối với đời sống cộng đồng từ nhận thức và hành động này:
- Thể hiện sức mạnh, lòng yêu nước kiên cường, không ngại hi sinh.
- Thế hệ trẻ phấn đấu học tập để trở thành người có ích cho đất nước, đưa đất nước “sánh vai với các cường quốc năm châu”.
Xem thêm>>> Soạn văn 8 Thực hành tiếng Việt trang 64 – Kết nối tri thức
Câu 6 trang 67 ngữ văn 8 kết nối tri thức
Theo em, những yếu tố nào đã góp phần làm nên sức thuyết phục của bài nghị luận này? Vấn đề được bàn luận trong văn bản có ý nghĩa trong thời đại ngày nay nữa không? Vì sao?
Hướng dẫn trả lời:
Theo em, những yếu tố đã góp phần làm nên sức thuyết phục của bài nghị luận này gồm:
- Hệ thống luận điểm và lý lẽ được sử dụng chặt chẽ, hợp lý và chính xác.
- Các yếu tố biểu cảm được dùng hợp lý để tăng thêm sức thuyết phục cho văn bản.
Vấn đề được bàn luận trong văn bản vẫn có ý nghĩa lớn trong đời sống hiện nay vì:
- Lòng yêu nước luôn hiện hữu trong trái tim mỗi người dân Việt Nam, khích lệ tinh thần và ý chí, góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn và nền hòa bình của dân tộc trở nên bền vững. Đồng thời, lòng yêu nước cũng là động lực để mỗi cá nhân phấn đấu và phát triển tương lai.
Viết kết nối với đọc
Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trả lời cho câu hỏi: Phải chăng lòng yêu nước của mỗi người chỉ thể hiện khi Tổ quốc bị xâm lăng?
Hướng dẫn trả lời:
Lòng yêu nước của mỗi người không chỉ thể hiện khi Tổ quốc bị xâm lăng mà còn được bộc lộ qua nhiều hành động trong cuộc sống hàng ngày. Trong thời bình, lòng yêu nước có thể được thể hiện qua việc chấp hành nghiêm chỉnh luật pháp, đóng góp vào sự phát triển kinh tế, xã hội, và giữ gìn văn hóa truyền thống của dân tộc. Hơn nữa, lòng yêu nước còn được thể hiện qua sự sẵn lòng giúp đỡ đồng bào, tham gia các hoạt động cộng đồng, và bảo vệ môi trường sống. Những việc làm nhỏ nhặt như giữ gìn vệ sinh nơi công cộng, tôn trọng và bảo vệ tài sản chung cũng là biểu hiện của lòng yêu nước. Khi chúng ta chăm lo và đóng góp vào sự phát triển của đất nước, đó chính là cách để lòng yêu nước được thể hiện mạnh mẽ và rõ ràng nhất. Vì vậy, lòng yêu nước không chỉ bùng phát khi đất nước lâm nguy mà luôn hiện hữu và cần được nuôi dưỡng trong từng hành động nhỏ nhất hàng ngày.
Tác giả:
Minh Anh
Minh Anh là một giáo viên với 15 năm kinh nghiệm giảng dạy tại trường THCS Lương Thế Vinh, Bình Dương. Cô đã được trao tặng giải thưởng "Nhà giáo xuất sắc" và có chứng chỉ đào tạo về phương pháp giảng dạy hiện đại từ Đại học Stanford. Cô luôn đem đến những bài học thú vị và sâu sắc, giúp học sinh hiểu rõ và áp dụng tốt kiến thức vào thực tế.
