Soạn văn 6 Thực hành tiếng Việt trang 108 – Kết nối tri thức  giúp học sinh rèn luyện và củng cố kỹ năng ngôn ngữ qua các bài tập phong phú. Bài học này sẽ hướng dẫn các em nắm vững hơn về cách sử dụng từ ngữ, cấu trúc câu, và biện pháp tu từ, từ đó nâng cao khả năng viết và phân tích văn bản. Hãy cùng khám phá và thực hành để làm chủ tiếng Việt một cách hiệu quả.

Soạn văn 6 Thực hành tiếng Việt trang 108

Câu 1 trang 108 ngữ văn 6  kết nối tri thức

Các từ ngữ in đậm trong những câu sau có nghĩa hoán dụ. Em hãy giải thích nghĩa của các từ ngữ đó.
1. Suốt một đời người, từ thuở lọt lòng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay, nằm trên giường tre, tre với mình, sống có nhau, chết có nhau, chung thủy.
2. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín.
3. Thị thơm thì giấu người thơm
Chăm làm thì được áo cơm cửa nhà.
Hướng dẫn trả lời 

Những từ in đậm sử dụng phép hoán dụ, chúng có nghĩa là:

1. “nhắm mắt xuôi tay”: ám chỉ cái chết.
   2. “mái nhà tranh, đồng lúa chín”: tượng trưng cho quê hương, làng mạc và ruộng đồng nói chung.
   3. “áo cơm cửa nhà”: chỉ của cải vật chất và những điều tốt đẹp mà người tốt và hiền lành xứng đáng được hưởng.

Câu 2 trang 109 ngữ văn 6  kết nối tri thức

Chỉ ra các biện pháp tu từ được sử dụng trong những câu sau và nêu tác dụng của chúng:

1. Đời cha ông với đời tôi

Như con sóng với chân trời đã xa.

2. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác.

Hướng dẫn trả lời 

Các biện pháp tu từ được sử dụng là: 

1. So sánh : ví khoảng cách giữa “Đời cha ông với đời tôi” cũng xa như “con sông với chân trời” 

• Tác dụng: Diễn tả rằng từ xưa đến nay, từ thế hệ cha ông đến thế hệ chúng ta, từ quá khứ đến hiện tại có một khoảng cách rất xa. Tuy nhiên, khoảng cách đó được thu hẹp lại nhờ vào những truyện cổ dân gian; “đời cha ông với đời tôi” tưởng chừng như rất xa nhưng lại trở nên rất gần gũi.

2. Nhân hóa : qua các từ ngữ “chống lại”, “xung phong” 

• Tác dụng: Tăng cường tính gợi hình, gợi cảm, khiến câu văn trở nên sống động và thu hút hơn. Đồng thời, nhấn mạnh vai trò và những phẩm chất đáng quý của cây tre, cho thấy tre cũng có những hành động và đặc điểm giống con người.

Câu 3 trang 109 ngữ văn 6  kết nối tri thức

Những dòng thơ: “Đéo cày theo ý người ta / Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì” gợi cho em liên tưởng đến thành ngữ nào? Giải thích ngắn gọn ý nghĩa của thành ngữ đó.

Hướng dẫn trả lời
Những dòng thơ “Đéo cày theo ý người ta / Sẽ thành khúc gỗ chẳng ra việc gì” gợi cho em liên tưởng đến thành ngữ “Lắm thầy thối ma”. Thành ngữ này có ý nghĩa rằng nếu có quá nhiều người góp ý, can thiệp vào một việc gì đó mà không có sự thống nhất hay quyết định rõ ràng, kết quả sẽ không đạt được như mong muốn và công việc sẽ trở nên hỏng bét.

Câu 4 trang 109 ngữ văn 6  kết nối tri thức

“Tre già măng mọc” là một thành ngữ quen thuộc. Dựa vào bài “Cây tre Việt Nam,” hãy nêu cách hiểu của em về thành ngữ này.

Hướng dẫn trả lời 

Thành ngữ “Tre già măng mọc” thể hiện quy luật tự nhiên và cũng là quy luật của cuộc sống. Dựa vào bài “Cây tre Việt Nam,” em hiểu rằng thành ngữ này tượng trưng cho sự kế thừa và tiếp nối giữa các thế hệ. Khi những cây tre già cỗi, những măng non sẽ mọc lên thay thế, duy trì và phát triển. Điều này cũng giống như trong xã hội, khi thế hệ đi trước già đi, thế hệ trẻ sẽ tiếp nối, tiếp thu những giá trị tốt đẹp, tiếp tục xây dựng và phát triển đất nước. Đây là quy luật tự nhiên và cũng là sự tiếp nối tất yếu để duy trì sự phát triển bền vững.

Xem thêm>>> Soạn văn 6 Cây tre Việt Nam trang 104 – Kết nối tri thức